肽是由两个或两个以上氨基酸通过脱水缩合形成的化合物。最简单的肽由两个氨基酸构成,称为二肽;包含多个氨基酸的肽则被称为多肽。通常情况下,含有50个及以上氨基酸单位的多肽,则归类为蛋白质。肽广泛存在于动物、植物和微生物中,在生物体内的生长发育、细胞分化、大脑活动、肿瘤病变、免疫防御、生殖控制以及抗衰老等方面都扮演着重要角色。
例如,谷胱甘肽是某些酶的重要辅基,参与体内氧化还原反应;多种激素如催产素、加压素、胰高血糖素及促肾上腺皮质激素等,均属于多肽类,通过调节机体代谢发挥作用。下丘脑分泌的激素调节因子也是由多肽构成,控制着其他内分泌腺释放激素的过程。
近年来,在高等动物的大脑中发现了具有镇痛作用的脑啡肽(五肽)。许多抗生素如多粘菌素、短杆菌肽等也是肽类物质,具备强大的抗菌能力。此外,多肽是指通过肽键连接形成的一系列氨基酸单位构成的长链结构。一般而言,含有数十个或更少氨基酸单位的多肽称为肽;而更多氨基酸单位组成的则被称为蛋白质。
在命名时,通常按照从氨基末端(N端)到羧基末端(C端)的顺序书写。如Ser·Gly·Try·Ala·Leu这个五肽由5个氨基酸残基和4个肽键组成,命名为丝氨酰甘氨酰酪氨酰丙氨酰亮氨酸。
肽广泛存在于动植物组织中,并且其中许多具有特殊生物活性的功能性肽统称为生物活性肽。近年来的研究表明,几乎所有重大生命科学理论——包括免疫防御、生殖控制、肿瘤病变和抗衰防老等——均涉及相关的活性肽,这些理论与临床医学实践密切相关,因此生物活性肽在实际应用中也具有重要价值。
生物活性肽种类繁多,例如促肾上腺皮质激素为39肽,催产素为九肽,而两种重要的脑啡肽均为五肽。许多抗菌素也是由肽类物质构成的。生长因子则受控于基因,在细胞发育过程中起到调节和控制作用。表皮生长因子含有50个氨基酸残基,神经生长因子则由118个氨基酸组成。
中文名称 | 英文名称 | CAS号 | 化学式 | 结构式图片 |
---|---|---|---|---|
—— | Naja melanoleuca toxin V(sup II) 3 | 53241-41-1 | C304H492N82O82S8 |
|
—— | 1071446-22-4 | C50H79N17O12S |
|
|
—— | Pro-Gly-Pro-Met-Glu-His-Phe-Pro-Gly-Pro | 99552-30-4 | C49H68N12O13S |
|
—— | LHRH, ac-Dehydro-phe(1)-dehydro-4-Cl-phe(2)-dehydro-trp(3,6)- | 75851-13-7 | C73H89ClN16O13 |
|
—— | Gln-His(Trt)-Phe-Arg-Try-Gly-Lys(Boc)-Pro-Val-Gly-Lys(Boc)-Lys(Boc)-Arg-Arg-Pro-Val-Lys(Boc)-Val-Tyr-Pro-NH2 | 23556-58-3 | C155H230N38O30 |
|
—— | Ac-ALPASWFRTA-NH2 | 1253275-50-1 | C55H81N15O13 |
|
—— | Ac-GRFSWGLFGPELWP-OH | 1256498-39-1 | C84H111N19O19 |
|
—— | 1271728-77-8 | C89H139N19O22 |
|
|
—— | O-F(4-F)-F-I-F-H(1-Bzl)-NH2 | 1213772-53-2 | C51H63FN10O6 |
|
—— | Corticotropin-releasing factor (Canis familiaris) | 156858-41-2 | C208H343N59O64S2 |
|
—— | H-ARTK(Me)QTARKSTGG-N(CH2CH2SH)2 | 1262230-28-3 | C59H111N23O18S2 |
|
—— | O-V-F-I-F-H(1-Bzl)-NH2 | 1213772-71-4 | C47H64N10O6 |
|
—— | 31081-78-4 | C102H160N34O22S |
|
|
—— | H-LKSFLCLKFA-NH2 | 1262230-21-6 | C57H93N13O11S |
|
—— | 1055335-89-1 | C68H103N17O27S |
|
|
—— | H-Ala-Lys-Leu-Arg-Phe-Gly-Cys-Pro-Cys-Gly-NH2 | 1240632-50-1 | C45H75N15O10S2 |
|
—— | 2-[(1R,5S,8S,11S,14S,20R,23S,26S,29S,32R,33S,34S)-26-(3-aminopropyl)-8-benzyl-33-hydroxy-20-[(4-hydroxyphenyl)methyl]-11-(1H-indol-3-ylmethyl)-23-(2-methylpropyl)-4,7,10,13,19,22,25,28,31-nonaoxo-34-phenylmethoxy-29-propan-2-yl-35-oxa-3,6,9,12,18,21,24,27,30-nonazatricyclo[30.2.1.014,18]pentatriacontan-5-yl]acetamide | 1190201-50-3 | C67H86N12O14 |
|
—— | H-Arg-Pro-Lys-Pro-Gln-Gln-Phe-D-Ala-Gly-Phe-Met-NH2 | 79820-94-3 | C60H92N18O13S |
|
—— | H-Ala-Lys-Leu-Arg-Phe-Gly-Cys-Pro-Cys-OH | 1240632-49-8 | C43H71N13O10S2 |
|
—— | 1309227-36-8 | C54H85N14O11PS3 |
|
|
—— | H-Glu(OBzl)-Arg(NO2)-Gly-Phe-Phe-Tyr(Bzl)-Thr-Pro-Lys(cHoc)-Ala-OBzl-Trifluoracetat | 89137-65-5 | C2HF3O2*C86H109N15O19 |
|
—— | H-AGDCRAEYS-NH2 | 1166833-22-2 | C38H59N13O15S |
|
—— | H-LKSFFCLKFA-NH2 | 1262230-17-0 | C60H91N13O11S |
|
—— | Ac-LYRAGYSPGYS-CONH2 | 1044285-09-7 | C59H83N15O17 |
|
—— | Ac-GRFSWGAFGPELWP-OH | 1256498-28-8 | C81H105N19O19 |
|
—— | 1240360-60-4 | C108H145N15O26S2 |
|
|
—— | 1139906-54-9 | C123H150N14O21 |
|
|
—— | O-W-L-I-F-H(1-Bzl)-NH2 | 1213773-00-2 | C50H67N11O6 |
|
—— | 1428670-71-6 | C64H82N20O17S |
|
|
—— | 1439640-60-4 | C49H71N11O11S |
|
|
—— | Ac-CRYVTVNGKTIWQC | 1214187-23-1 | C75H115N21O21S2 |
|
—— | Fmoc-Dab(2-ClZ)-Thr(Bzl)-Dab(2-ClZ)-cyclic-[Dab-Dab(2-ClZ)-D-Phe-Leu-Dab(2-ClZ)-Dab(2-ClZ)-Thr(Bzl)] | 811435-23-1 | C116H129Cl5N16O24 |
|
—— | Humalog | 133107-64-9 | C257H383N65O77S6 |
|
—— | Ac-LYRANGASPGYS-NH2 | 1611469-03-4 | C57H85N17O18 |
|
—— | (2S)-6-amino-2-[[(2S)-6-amino-2-[[(2S)-2-[[(2S)-2-[[(2S)-2-[[(2S)-5-carbamimidamido-2-[[(2S)-2-[[(2S)-2-[[(2S)-2-[[(2S)-5-carbamimidamido-2-[[(2S)-1,3-dihydroxy-2-[[(2S)-1-hydroxy-2-[[(2S)-1-hydroxy-2-[[(2S)-1-hydroxy-2-[[1-hydroxy-2-(1-hydroxytetradec-13-ynylideneamino)ethylidene]amino]-4-methylpentylidene]amino]-3-(4-hydroxyphenyl)propylidene]amino]-3-methylbutylidene]amino]propylidene]amino]-1-hydroxypentylidene]amino]-1-hydroxy-4-methylpentylidene]amino]-1-hydroxy-3-phenylpropylidene]amino]-1,4-dihydroxy-4-iminobutylidene]amino]-1-hydroxypentylidene]amino]-1-hydroxy-4-methylpentylidene]amino]-1-hydroxy-3-phenylpropylidene]amino]-1,5-dihydroxy-5-iminopentylidene]amino]-1-hydroxyhexylidene]amino]hexanoic acid | 1042435-58-4 | C102H163N25O21 |
|
—— | 35273-95-1 | C138H214N40O30S |
|
|
—— | Z(OMe)-Tyr-Pro-Arg(Mts)-Gly-Asn-His-Trp(Mts)-Ala-Val-Gly-His-Leu-Met(O)-NH2 | 108304-95-6 | C97H129N23O23S3 |
|
—— | AASVGLRHKF | 1094998-04-5 | C49H80N16O12 |
|
—— | 1139906-53-8 | C113H133N13O16 |
|
|
—— | 1387574-96-0 | C68H98N12O13 |
|
|
—— | 37783-96-3 | C106H148N20O25 |
|
|
—— | Zendusortide | 2098662-44-1 | C85H138N26O25 |
|
—— | (4S)-4-[[(2S)-2-[[(2S)-6-amino-2-[[(2S)-2-[[(2S)-2-[[2-[[(2S)-2-[[(2S)-5-amino-2-[[(2S)-2-[[(2S)-2-[[(2S)-2-[[(2S)-2-[[(2S,3R)-2-[[(2S)-6-amino-2-[[4-[[4-(dimethylamino)phenyl]diazenyl]benzoyl]amino]hexanoyl]amino]-3-hydroxybutanoyl]amino]-3-hydroxypropanoyl]amino]propanoyl]amino]-3-methylbutanoyl]amino]-4-methylpentanoyl]amino]-5-oxopentanoyl]amino]-3-hydroxypropanoyl]amino]acetyl]amino]-3-phenylpropanoyl]amino]-5-carbamimidamidopentanoyl]amino]hexanoyl]amino]-4-methylsulfanylbutanoyl]amino]-5-oxo-5-[2-[(5-sulfonaphthalen-1-yl)amino]ethylamino]pentanoic acid | 730985-86-1 | C95H141N25O24S2 |
|
—— | 1209414-54-9 | C68H84N12O20S |
|
|
—— | H-Arg-Pro-Lys-Pro-Gln-Gln-Phe-Leu-Gly-Leu-Met-NH2 | 79820-91-0 | C60H100N18O13S |
|
—— | [U-13C,15N]-(20-29)huamn islet amyloid polypeptide | 138285-72-0 | C45H71N13O16 |
|
—— | DABCYL-VDpYVPMLDC-NH2 | 1166966-93-3 | C61H86N13O18PS2 |
|
—— | Boc-His-Arg(Tos)-Leu-His-Glu(NH2)-Leu-Ala | 32886-53-6 | C50H77N15O13S |
|
—— | H-His-Gly-Glu-Gly-Thr-Phe-Ser-Ser-D-Glu-Leu-Ala-aThr-Ile-Leu-Asp-Ala-Leu-Ala-Ala-Arg-Asp-Phe-Ile-Ala-Trp-Leu-Ile-Ala-Thr-Lys-Ile-Thr-Asp-Lys-Lys-Lys-Lys-Lys-Lys-NH2 | 914009-86-2 | C197H325N53O55 |
|
—— | R-P-R-L-C-H-K-G-P-Nle-C-F-OH | 1448547-30-5 | C68H108N22O15S2 |
|