肽是由两个或两个以上氨基酸通过脱水缩合形成的化合物。最简单的肽由两个氨基酸构成,称为二肽;包含多个氨基酸的肽则被称为多肽。通常情况下,含有50个及以上氨基酸单位的多肽,则归类为蛋白质。肽广泛存在于动物、植物和微生物中,在生物体内的生长发育、细胞分化、大脑活动、肿瘤病变、免疫防御、生殖控制以及抗衰老等方面都扮演着重要角色。
例如,谷胱甘肽是某些酶的重要辅基,参与体内氧化还原反应;多种激素如催产素、加压素、胰高血糖素及促肾上腺皮质激素等,均属于多肽类,通过调节机体代谢发挥作用。下丘脑分泌的激素调节因子也是由多肽构成,控制着其他内分泌腺释放激素的过程。
近年来,在高等动物的大脑中发现了具有镇痛作用的脑啡肽(五肽)。许多抗生素如多粘菌素、短杆菌肽等也是肽类物质,具备强大的抗菌能力。此外,多肽是指通过肽键连接形成的一系列氨基酸单位构成的长链结构。一般而言,含有数十个或更少氨基酸单位的多肽称为肽;而更多氨基酸单位组成的则被称为蛋白质。
在命名时,通常按照从氨基末端(N端)到羧基末端(C端)的顺序书写。如Ser·Gly·Try·Ala·Leu这个五肽由5个氨基酸残基和4个肽键组成,命名为丝氨酰甘氨酰酪氨酰丙氨酰亮氨酸。
肽广泛存在于动植物组织中,并且其中许多具有特殊生物活性的功能性肽统称为生物活性肽。近年来的研究表明,几乎所有重大生命科学理论——包括免疫防御、生殖控制、肿瘤病变和抗衰防老等——均涉及相关的活性肽,这些理论与临床医学实践密切相关,因此生物活性肽在实际应用中也具有重要价值。
生物活性肽种类繁多,例如促肾上腺皮质激素为39肽,催产素为九肽,而两种重要的脑啡肽均为五肽。许多抗菌素也是由肽类物质构成的。生长因子则受控于基因,在细胞发育过程中起到调节和控制作用。表皮生长因子含有50个氨基酸残基,神经生长因子则由118个氨基酸组成。
中文名称 | 英文名称 | CAS号 | 化学式 | 结构式图片 |
---|---|---|---|---|
—— | H-Tyr-Ala-Leu-Gly-Ser-Asn-Pro-Leu-Arg-Leu-Pro-Trp-OH | —— | C66H99N17O16 |
|
—— | H-Glu-Ala-Gly-Lys-Lys-Tyr-His-Phe-Leu-Met-Lys-Lys-Met-OH | —— | C74H119N19O17S2 |
|
—— | H-Lys-Lys-Leu-Asn-Arg-Thr-Leu-Ser-Val-Ala-Ser-Leu-OH | —— | C58H108N18O17 |
|
—— | H-Lys-Ser-Leu-Ser-Leu-Lys-Arg-Leu-Thr-Tyr-Arg-OH | —— | C61H109N19O16 |
|
—— | H-Gly-Ser-Arg-His-Pro-Ser-Leu-Ile-Ile-Pro-Arg-Gln-OH | —— | C59H101N21O16 |
|
—— | (4R)-5-[[(2S,3S)-1-[[(2S)-6-amino-1-[[(2S)-5-amino-1-[[(2S,3S)-1-[[(2R)-1-[[(2S)-1-[[(2R)-1-[[(1S)-3-amino-1-carboxy-3-oxopropyl]amino]-3-carboxy-1-oxopropan-2-yl]amino]-3-(1H-imidazol-5-yl)-1-oxopropan-2-yl]amino]-1-oxo-3-phenylpropan-2-yl]amino]-3-methyl-1-oxopentan-2-yl]amino]-1-oxopentan-2-yl]amino]-1-oxohexan-2-yl]amino]-3-methyl-1-oxopentan-2-yl]amino]-4-[[(2S)-4-methyl-2-[[2-(2-methylbutanoyl)-1,3-thiazole-4-carbonyl]amino]pentanoyl]amino]-5-oxopentanoic acid | —— | C66H100N16O18S |
|
—— | H-Val-Val-Gly-Leu-Cys-Thr-Gly-Gln-Ile-Lys-Thr-Gly-Ala-Pro-Cys-Arg-OH | —— | C67H119N21O20S2 |
|
—— | H-Arg-Pro-Lys-Pro-Gln-Gln-Phe-Phe-Gly-Leu-Met-Gly-OMe | —— | C66H102N18O15S |
|
—— | H-Cys-Ala-Gly-Val-Leu-Ile-Ile-Asn-Leu-Leu-Ser-Arg-Ser-Thr-Pro-His-OH | —— | C74H128N22O21S |
|
—— | H-Lys-Val-Gly-Phe(4-F)-Leu-Ile-Gln-Leu-Phe(4-F)-His-Lys-OH | —— | C66H102F2N16O13 |
|
—— | H-Ala-Leu-Arg-Val-Asp-Asn-Ala-Ala-Ser-Glu-Lys-Asn-Lys-OH | —— | C58H102N20O21 |
|
—— | H-Gly-Ile-Lys-Lys-Phe-Leu-Lys-Lys-Ala-Lys-Lys-Phe-Ala-Lys-Ala-NH2 | —— | C83H145N23O15 |
|
—— | H-Ala-Gly-Leu-Asp-Met-Glu-Lys-Val-Thr-Asp-Phe-Tyr-OH | —— | C62H93N13O21S |
|
—— | H-Leu-Leu-Thr-Ile-Leu-Leu-Trp-Ser-Ala-Leu-Ser-Tyr-OH | —— | C69H109N13O17 |
|
—— | (2S)-N-[2-[[(2S)-1-[[(2S)-6-amino-1-[[(2S)-6-amino-1-[[(2S)-1-amino-5-(diaminomethylideneamino)-1-oxopentan-2-yl]amino]-1-oxohexan-2-yl]amino]-1-oxohexan-2-yl]amino]-5-(diaminomethylideneamino)-1-oxopentan-2-yl]amino]-2-oxoethyl]-1-[(2S)-2-[[(2S)-2-[[(2S)-2-[[2-[6-[[2-[1,4-bis(3-aminopropylamino)butan-2-yloxy]acetyl]amino]hexanoylamino]acetyl]amino]-3-(4-hydroxyphenyl)propanoyl]amino]-3-hydroxypropanoyl]amino]-3-(4-hydroxyphenyl)propanoyl]pyrrolidine-2-carboxamide | —— | C72H124N24O16 |
|
—— | H-Gly-Pro-Leu-Asn-Cys-Pro-Thr-Glu-Asp-Gly-Gly-Trp-Gln-OH | —— | C58H84N16O21S |
|
—— | H-Asn-Thr-Val-Leu-Thr-Gly-Gln-Arg-Pro-Pro-Thr-Gln-OH | —— | C55H94N18O19 |
|
—— | H-Leu-Val-Pro-Leu-Pro-Lys-Ile-Lys-Asn-Ser-Thr-Phe-Thr-OH | —— | C69H116N16O18 |
|
—— | H-Tyr-Gln-Leu-Asp-Pro-Lys-Phe-Ile-Thr-Ser-Ile-OH | —— | C63H97N13O18 |
|
—— | H-Pro-Asp-Val-Asp-His-Val-Phe-Leu-Arg-Phe-OH | —— | C59H85N15O15 |
|
—— | H-Leu-Val-His-Phe-Leu-Leu-Leu-Lys-Tyr-Arg-OH | —— | C65H104N16O12 |
|
—— | H-Leu-Tyr-Thr-Ser-Pro-Ser-His-Phe-Glu-Asn-Leu-OH | —— | C60H86N14O19 |
|
—— | H-Leu-Pro-Cys-Asp-Tyr-Tyr-Gly-Ala-Cys-Leu-Asp-OH | —— | C54H77N11O18S2 |
|
—— | H-Ile-Ile-Ile-Tyr-Gln-Tyr-Ile-Asp-Asp-Leu-OH | —— | C61H93N11O18 |
|
—— | H-Phe-Ser-Ala-Cys-Glu-Thr-Asn-Gly-Leu-Glu-OH | —— | C44H67N11O18S |
|
—— | [(2R,3S)-3-[[(2S)-2-[[(2S)-2-[[(2S)-2-[[(2S)-2-[[(2S)-2-aminopropanoyl]amino]-4-methylpentanoyl]amino]propanoyl]amino]propanoyl]amino]propanoyl]amino]-4-[[(2S)-1-[[(2S)-1-[[(2S)-3-carboxy-1-[[(2S)-1-[[(2S)-1-[[(1S)-1-carboxy-3-methylbutyl]amino]-1-oxopropan-2-yl]amino]-1-oxopropan-2-yl]amino]-1-oxopropan-2-yl]amino]-1-oxopropan-2-yl]amino]-1-oxopropan-2-yl]amino]-4-oxobutan-2-yl] hydrogen phosphate | —— | C44H76N12O19P- |
|
—— | H-Leu-Cys-Phe-D-Ser-Cys-Tyr-Leu-1Nal-Tyr-Thr-OH | —— | C65H84N10O15S2 |
|
—— | H-Ile-Ile-Ile-Tyr-Gln-Tyr-Val-Asp-Asp-Leu-OH | —— | C60H91N11O18 |
|
—— | H-Cys-Pro-Ser-Ala-Asn-Asn-Ser-Thr-Val-Lys-Glu-OH | —— | C45H76N14O19S |
|
—— | H-His-Asn-His-Arg-Tyr-Gly-Cys-Gly-Cys-Cys-OH | —— | C44H64N18O13S3 |
|
—— | H-Gly-Leu-Tyr-Asp-Gly-Arg-Glu-His-Ser-Val-OH | —— | C48H73N15O17 |
|
—— | deamino-Ncy-Gly-Gly-Gly-Gly-Arg-Ala-Leu-Val-Asp-Thr-Leu-Lys-NH2 | —— | C50H89N17O16S |
|
—— | H-Glu-Cys-Thr-Asn-Ile-Cys-Cys-Asp-Ala-Lys-OH | —— | C41H70N12O17S3 |
|
—— | H-Trp-Met-Trp-Val-Thr-Asn-Leu-Arg-Thr-Asp-OH | —— | C60H88N16O16S |
|
—— | H-Met-Ser-Leu-Thr-Glu-Arg-Ser-Thr-Gly-Ser-Leu-OH | —— | C47H84N14O19S |
|
—— | H-Arg-Thr-Asp-Leu-D-Asp-Ala-Leu-Arg-Abu-Abu-OH | —— | C47H84N16O16 |
|
—— | H-Ile-Pro-Val-Asp-Glu-Asn-Gly-Leu-Phe-Ala-Pro-OH | —— | C54H82N12O17 |
|
—— | H-Leu-Pro-Cys-Asp-Tyr-Tyr-Gly-Ser-Cys-Leu-Asp-OH | —— | C54H77N11O19S2 |
|
—— | H-Ala-Ser-Ala-Val-Asn-Leu-Tyr-Ile-Pro-Thr-Gln-Glu-OH | —— | C58H92N14O20 |
|
—— | H-Leu-Pro-Ile-Ser-Phe-Ser-Asn-Leu-Ser-Lys-OH | —— | C51H84N12O15 |
|
—— | Ac(1)-Glu-Leu-Tyr-Glu-Asn-Val-Gly-Met-Tyr-DL-Ser(1)-NH2 | —— | C55H78N12O19S |
|
—— | Ac-Arg-Thr-Gln-Glu-His-Thr-Ala-Glu-Ala-Lys-NH2 | —— | C49H82N18O18 |
|
—— | H-Leu-Tyr-Ser-Ser-Pro-Ser-Tyr-Pro-Glu-Asn-Leu-OH | —— | C58H84N12O20 |
|
—— | H-Asp-Glu-Dip-Ile-Cha-Cys-Pro-Nle-Asp-Leu-OH | —— | C63H92N10O17S |
|
—— | H-Ala-Lys-Tyr-Arg-Arg-Ala-Gln-Leu-Ala-Gly-OH | —— | C49H84N18O13 |
|
—— | H-Arg-Val-Leu-Thr-Leu-Phe-Asn-Val-Thr-Lys-OH | —— | C55H95N15O14 |
|
—— | H-Pro-Asn-Leu-Lys-Leu-Phe-Gly-Thr-Leu-Leu-OH | —— | C54H90N12O13 |
|
—— | H-Arg-Ala-Tyr-Asp-Phe-Arg-Ala-Asp-Lys-Ala-Ala-OH | —— | C56H86N18O17 |
|
—— | N-[(2S)-4-amino-1-[[(2S,3R)-1-[[(2S)-4-amino-1-oxo-1-[[(3S,6S,9S,12S,15S,18S,21S)-6,9,18-tris(2-aminoethyl)-15-benzyl-3-[(1R)-1-hydroxyethyl]-12-(2-methylpropyl)-2,5,8,11,14,17,20-heptaoxo-1,4,7,10,13,16,19-heptazacyclotricos-21-yl]amino]butan-2-yl]amino]-3-hydroxy-1-oxobutan-2-yl]amino]-1-oxobutan-2-yl]-6-methyloctanamide | —— | C56H98N16O13 |
|
—— | H-Arg-Asn-Gly-Ser-Ser-Asp-Ser-Asn-Gln-Gln-OH | —— | C39H65N17O20 |
|