肽是由两个或两个以上氨基酸通过脱水缩合形成的化合物。最简单的肽由两个氨基酸构成,称为二肽;包含多个氨基酸的肽则被称为多肽。通常情况下,含有50个及以上氨基酸单位的多肽,则归类为蛋白质。肽广泛存在于动物、植物和微生物中,在生物体内的生长发育、细胞分化、大脑活动、肿瘤病变、免疫防御、生殖控制以及抗衰老等方面都扮演着重要角色。
例如,谷胱甘肽是某些酶的重要辅基,参与体内氧化还原反应;多种激素如催产素、加压素、胰高血糖素及促肾上腺皮质激素等,均属于多肽类,通过调节机体代谢发挥作用。下丘脑分泌的激素调节因子也是由多肽构成,控制着其他内分泌腺释放激素的过程。
近年来,在高等动物的大脑中发现了具有镇痛作用的脑啡肽(五肽)。许多抗生素如多粘菌素、短杆菌肽等也是肽类物质,具备强大的抗菌能力。此外,多肽是指通过肽键连接形成的一系列氨基酸单位构成的长链结构。一般而言,含有数十个或更少氨基酸单位的多肽称为肽;而更多氨基酸单位组成的则被称为蛋白质。
在命名时,通常按照从氨基末端(N端)到羧基末端(C端)的顺序书写。如Ser·Gly·Try·Ala·Leu这个五肽由5个氨基酸残基和4个肽键组成,命名为丝氨酰甘氨酰酪氨酰丙氨酰亮氨酸。
肽广泛存在于动植物组织中,并且其中许多具有特殊生物活性的功能性肽统称为生物活性肽。近年来的研究表明,几乎所有重大生命科学理论——包括免疫防御、生殖控制、肿瘤病变和抗衰防老等——均涉及相关的活性肽,这些理论与临床医学实践密切相关,因此生物活性肽在实际应用中也具有重要价值。
生物活性肽种类繁多,例如促肾上腺皮质激素为39肽,催产素为九肽,而两种重要的脑啡肽均为五肽。许多抗菌素也是由肽类物质构成的。生长因子则受控于基因,在细胞发育过程中起到调节和控制作用。表皮生长因子含有50个氨基酸残基,神经生长因子则由118个氨基酸组成。
中文名称 | 英文名称 | CAS号 | 化学式 | 结构式图片 |
---|---|---|---|---|
—— | Bacitracin J1 | 1301601-36-4 | C67H103N17O16S |
|
—— | 1337529-93-7 | C52H72N11O14P |
|
|
—— | GAILPGAILO | 1447941-82-3 | C44H79N11O11 |
|
—— | His-Ala-Glu-Gly-Thr-Phe-Thr-Ser-Asp-[2-amino-3-(2'-ethyl-4'-methoxy-biphenyl-4-yl)propanoyl]-[2-amino-3-(2'-methyl-biphenyl-4-yl)propanoyl]-NH2 | 516514-68-4 | C74H92N14O19 |
|
—— | 813417-91-3 | C76H113N25O25 |
|
|
—— | Boc-Leu3-Aib-OBzl | 99597-61-2 | C34H56N4O7 |
|
—— | pEHWSHDWK(Ac-CGFLG)PG-NH<sub>2</sub> | 1416799-70-6 | C83H107N23O20S |
|
—— | A6Kab92LQ7 | 2219362-20-4 | C53H90N14O16 |
|
—— | 1294010-90-4 | C51H83N15O12S |
|
|
—— | L-Glutamyl-L-threonyl-L-isoleucyl-L-glutamyl-L-glutaminyl-L-glutamyl-L-lysyl-L-glutaminyl-L-alanyl-glycyl-L-glutamyl-L-serine | 87811-34-5 | C54H89N15O25 |
|
—— | His-Ala-Glu-Gly-Thr-Phe-Thr-Ser-Asp-[2-amino-3-(biphenyl-4-yl)propanoyl]-[2-amino-3-(biphenyl-4-yl)propanoyl]-NH2 | 713497-88-2 | C70H84N14O18 |
|
—— | 1445137-57-4 | C75H112N18O13 |
|
|
—— | Sulanemadlin | 1451199-98-6 | C95H140N20O23 |
|
—— | 813417-65-1 | C78H124N26O24S |
|
|
—— | 18-[[(1S)-4-[2-[2-[2-[2-[2-[2-[[(5S)-5-[[(2S)-2-[[(2S)-2-[[(2S)-5-amino-2-[[2-[[(2S)-2-[[(2S)-2-[[(2S)-2-[[(2S)-2-[[(2S)-2-[[(2S)-2-[[(2S)-2-[[(2S)-2-[[(2S,3R)-2-[[(2S)-2-[[(2S,3R)-2-[[2-[[(2S)-2-[[2-[[(2S)-2-amino-3-(1H-imidazol-5-yl)propanoyl]amino]-2-methylpropanoyl]amino]-4-carboxybutanoyl]amino]acetyl]amino]-3-hydroxybutanoyl]amino]-3-phenylpropanoyl]amino]-3-hydroxybutanoyl]amino]-3-hydroxypropanoyl]amino]-3-carboxypropanoyl]amino]-3-methylbutanoyl]amino]-3-hydroxypropanoyl]amino]-3-hydroxypropanoyl]amino]-3-(4-hydroxyphenyl)propanoyl]amino]-4-methylpentanoyl]amino]-4-carboxybutanoyl]amino]acetyl]amino]-5-oxopentanoyl]amino]propanoyl]amino]propanoyl]amino]-6-[[(2S)-1-[[(2S)-1-[[(2S,3S)-1-[[(2S)-1-[[(2S)-1-[[(2S)-1-[[(2S)-1-[[(2S)-5-carbamimidamido-1-[[2-[[(2S)-5-carbamimidamido-1-(carboxymethylamino)-1-oxopentan-2-yl]amino]-2-oxoethyl]amino]-1-oxopentan-2-yl]amino]-3-methyl-1-oxobutan-2-yl]amino]-4-methyl-1-oxopentan-2-yl]amino]-3-(1H-indol-3-yl)-1-oxopropan-2-yl]amino]-1-oxopropan-2-yl]amino]-3-methyl-1-oxopentan-2-yl]amino]-1-oxo-3-phenylpropan-2-yl]amino]-4-carboxy-1-oxobutan-2-yl]amino]-6-oxohexyl]amino]-2-oxoethoxy]ethoxy]ethylamino]-2-oxoethoxy]ethoxy]ethylamino]-1-carboxy-4-oxobutyl]amino]-18-oxooctadecanoic acid | 910463-68-2 | C187H291N45O59 |
|
—— | (2S)-2-[[(2S)-2-[[(2S)-1-[(2S)-2-[[(2S)-2-[[2-[[(2S)-1-[(2S)-1-[(2S)-2-amino-5-(diaminomethylideneamino)pentanoyl]pyrrolidine-2-carbonyl]pyrrolidine-2-carbonyl]amino]acetyl]amino]-3-(4-phosphonooxyphenyl)propanoyl]amino]-3-hydroxypropanoyl]pyrrolidine-2-carbonyl]amino]-3-phenylpropanoyl]amino]-5-(diaminomethylideneamino)pentanoic acid | 129785-83-7 | C50H74N15O15P |
|
—— | EWLSNPMDI | 1445949-98-3 | C49H73N11O16S |
|
—— | EtNHCO-L-Val-Aib4-GlyNH2 | 1605397-42-9 | C26H48N8O7 |
|
—— | cyclo(CH2CO-Glu-Leu-Tyr-Glu-Asn-Val-Gly-Nle-Tyr-Cys)-amide | 282118-07-4 | C56H80N12O18S |
|
—— | GEREDLIAYLKK | 866822-51-7 | C64H107N17O20 |
|
—— | Bpoc-Asn-Phe(I)-Phe-D-Trp-Lys(Boc)-Thr(t-Bu)-OH | 108867-70-5 | C68H84IN9O13 |
|
—— | Boc-β-Ala-Tyr-Ser-Met-Glu(OtBu)-His-Phe-Arg(H+)-Trp-Gly-Lys(Boc)-Pro-Val-Gly-Lys(Boc)-Lys(Boc)-Lys(Boc)-NH(CH2)4-NH-Boc, TosO(-) | 33632-96-1 | C7H8O3S*C133H211N29O33S |
|
—— | Tertomotide hydrochloride | 922174-60-5 | C85H147ClN26O21 |
|
—— | 1445137-65-4 | C73H106N14O14 |
|
|
—— | 1262530-37-9 | C61H97N19O19S2 |
|
|
—— | Bpoc-Asn-Phe(I)-Phe-Trp-Lys(Boc)-Thr(But)-Phe-OH | 79385-65-2 | C77H93IN10O14 |
|
—— | Peptide 84 | 90686-89-8 | C75H126N16O26 |
|
—— | Kbp-042 | 1432581-36-6 | C149H244N44O48S2 |
|
—— | 813417-73-1 | C74H121N25O24 |
|
|
—— | HLKTEAEMK | 945291-90-7 | C46H79N13O15S |
|
—— | 1313524-70-7 | C85H142N24O21S3 |
|
|
—— | H-Tyr-Pro-Arg(Mts)-Gly-Asn-His-Trp(Mts)-Ala-Val-Gly-His-Leu-Met(O)-NH2 | 108324-84-1 | C88H121N23O20S3 |
|
—— | CH3CO-Gly-Ala-Cys-Arg-His-Trp-Lys-Phe-Leu-NH2 | 1340475-74-2 | C54H79N17O10S |
|
—— | [Tyr5]SFTI-1 | 1161949-01-4 | C70H103N17O20S2 |
|
—— | insulin, des-Ala- | 52499-36-2 | C251H372N64O74S6 |
|
—— | 813417-54-8 | C78H128N24O20S2 |
|
|
—— | Ac-GC(Acm)MGWYPFGPELWP-OH | 1256498-38-0 | C85H109N17O20S2 |
|
—— | 1245276-06-5 | C58H101N19O15 |
|
|
—— | 813417-58-2 | C79H127N21O23 |
|
|
—— | pEHWSHDWK(H-C)PG-NH<sub>2</sub> | 845821-16-1 | C62H79N19O15S |
|
—— | 813418-06-3 | C78H109N23O25S |
|
|
—— | Ser-Tyr-Ser-Met-Glu-His-Phe-Arg-Trp-Gly-Lys-Pro-Val-Gly-Lys-Lys-Arg-Arg-Pro-Val-Lys(DNS)-Val-Tyr-Pro | 47931-74-8 | C148H221N41O33S2 |
|
—— | 1334533-89-9 | C66H96N20O14S |
|
|
—— | NH2-YQSKARRKKIMG-OH | 1334672-47-7 | C63H112N22O16S |
|
—— | PLSSIFSRIGDP | 267007-59-0 | C58H93N15O18 |
|
—— | 1419862-11-5 | C80H120N20O22S3 |
|
|
—— | omega-Conotoxin G viia (reduced) | 137706-87-7 | C131H218N44O43S7 |
|
—— | 935535-85-6 | C75H94N16O22S2 |
|
|
—— | Isoinhibitor K | 56094-10-1 | C274H406N84O86S6 |
|
—— | 1549752-67-1 | C72H96N18O18 |
|