肽是由两个或两个以上氨基酸通过脱水缩合形成的化合物。最简单的肽由两个氨基酸构成,称为二肽;包含多个氨基酸的肽则被称为多肽。通常情况下,含有50个及以上氨基酸单位的多肽,则归类为蛋白质。肽广泛存在于动物、植物和微生物中,在生物体内的生长发育、细胞分化、大脑活动、肿瘤病变、免疫防御、生殖控制以及抗衰老等方面都扮演着重要角色。
例如,谷胱甘肽是某些酶的重要辅基,参与体内氧化还原反应;多种激素如催产素、加压素、胰高血糖素及促肾上腺皮质激素等,均属于多肽类,通过调节机体代谢发挥作用。下丘脑分泌的激素调节因子也是由多肽构成,控制着其他内分泌腺释放激素的过程。
近年来,在高等动物的大脑中发现了具有镇痛作用的脑啡肽(五肽)。许多抗生素如多粘菌素、短杆菌肽等也是肽类物质,具备强大的抗菌能力。此外,多肽是指通过肽键连接形成的一系列氨基酸单位构成的长链结构。一般而言,含有数十个或更少氨基酸单位的多肽称为肽;而更多氨基酸单位组成的则被称为蛋白质。
在命名时,通常按照从氨基末端(N端)到羧基末端(C端)的顺序书写。如Ser·Gly·Try·Ala·Leu这个五肽由5个氨基酸残基和4个肽键组成,命名为丝氨酰甘氨酰酪氨酰丙氨酰亮氨酸。
肽广泛存在于动植物组织中,并且其中许多具有特殊生物活性的功能性肽统称为生物活性肽。近年来的研究表明,几乎所有重大生命科学理论——包括免疫防御、生殖控制、肿瘤病变和抗衰防老等——均涉及相关的活性肽,这些理论与临床医学实践密切相关,因此生物活性肽在实际应用中也具有重要价值。
生物活性肽种类繁多,例如促肾上腺皮质激素为39肽,催产素为九肽,而两种重要的脑啡肽均为五肽。许多抗菌素也是由肽类物质构成的。生长因子则受控于基因,在细胞发育过程中起到调节和控制作用。表皮生长因子含有50个氨基酸残基,神经生长因子则由118个氨基酸组成。
中文名称 | 英文名称 | CAS号 | 化学式 | 结构式图片 |
---|---|---|---|---|
—— | H-Gln-Arg-Pro-Arg-Leu-Ser-His-Lys-Gly-Pro-Met-Pro-NH2 | 1609359-10-5 | C60H103N23O14S |
|
—— | Ac-Lys-Pro-Arg-Leu-Ala-Ala-Lys-Gly-Pro-Leu-NH2 | 1609359-46-7 | C50H90N16O11 |
|
—— | Ac-Arg-Pro-Lys-Phe-Ala-Ala-Lys-Gly-Pro-Leu-NH2 | 1609359-54-7 | C53H88N16O11 |
|
—— | Ac-Arg-Pro-Ala-Leu-Ala-Ala-Lys-Gly-Pro-Leu-NH2 | 1609359-38-7 | C47H83N15O11 |
|
—— | Ac-Arg-Pro-Arg-Leu-Ser-His-Lys-Gly-Pro-Met-NH2 | 1609359-24-1 | C52H90N20O12S |
|
—— | Ac-Arg-Pro-Arg-Leu-Ser-His-Lys-Gly-Pro-Leu-NH2 | 1609359-30-9 | C53H92N20O12 |
|
—— | Ac-Arg-Pro-Nle-Leu-Ala-Ala-Nle-Gly-Pro-Leu-NH2 | 1609359-62-7 | C50H88N14O11 |
|
—— | Ac-Arg-Ala-Arg-Leu-Ala-Ala-Lys-Gly-Pro-Leu-NH2 | 1609359-36-5 | C48H88N18O11 |
|
—— | Ac-Arg-Pro-Lys-Leu-Ala-Ala-Nle-Gly-Pro-Leu-NH2 | 1609359-56-9 | C50H89N15O11 |
|
—— | Ac-Arg-Pro-Arg-Leu-Ser-His-Lys-Gly-Pro-Phe-NH2 | 1609359-26-3 | C56H90N20O12 |
|
—— | Ac-Arg-Pro-Arg-Leu-Ala-Ala-Lys-Gly-Ala-Leu-NH2 | 1609359-44-5 | C48H88N18O11 |
|
—— | Ac-Arg-Pro-Arg-Leu-Ala-Ala-Ala-Gly-Pro-Leu-NH2 | 1609359-42-3 | C47H83N17O11 |
|
—— | Ac-Arg-Pro-Arg-Ala-Ala-Ala-Lys-Gly-Pro-Leu-NH2 | 1609359-40-1 | C47H84N18O11 |
|
—— | Anthopleurin C | 68856-71-3 | C210H317N63O61S6 |
|
—— | 2-[(2S,5R,8S,11S,14S,17S,22S)-22-[[(2R)-4-azaniumyl-2-[[(2S)-2-[[(2S)-4-azaniumyl-2-(6-methyloctanoylamino)butanoyl]amino]-3-hydroxybutanoyl]amino]butanoyl]amino]-11,14-bis(2-azaniumylethyl)-8,17-bis(1-hydroxyethyl)-5-(2-methylpropyl)-3,6,9,12,15,18,23-heptaoxo-1,4,7,10,13,16,19-heptazacyclotricos-2-yl]ethylazanium | —— | C51H101N16O14+5 |
|
—— | Neurotoxin III (Androctonus australis reduced) 64 | 70294-01-8 | C298H466N82O86S8 |
|
—— | [amino-[[(4S)-5-[[(2S)-1-[[(2S)-5-[[amino(azaniumylidene)methyl]amino]-1-[[(2S)-5-amino-1-[[(2S)-1,5-diamino-1,5-dioxopentan-2-yl]amino]-1,5-dioxopentan-2-yl]amino]-1-oxopentan-2-yl]amino]-6-azaniumyl-1-oxohexan-2-yl]amino]-4-[[(2S)-6-azaniumyl-2-[[(2S,3S)-2-[[(2S)-2-[[(2S)-2-[[(2S,3S)-2-[[(2S)-2-[[(2S)-2-[[(2S)-1-[(2S)-2-[[2-[[(2S,3R)-2-[[(2S,3R)-2-[[(2S)-2-[[(2S)-2-[[(2S)-6-azaniumyl-2-[[(2S)-2-[[(2S)-2-[[(2S)-2-[[2-[[(2S,3S)-2-[(2-azaniumylacetyl)amino]-3-methylpentanoyl]amino]acetyl]amino]propanoyl]amino]-3-methylbutanoyl]amino]-4-methylpentanoyl]amino]hexanoyl]amino]-3-methylbutanoyl]amino]-4-methylpentanoyl]amino]-3-hydroxybutanoyl]amino]-3-hydroxybutanoyl]amino]acetyl]amino]-4-methylpentanoyl]pyrrolidine-2-carbonyl]amino]propanoyl]amino]-4-methylpentanoyl]amino]-3-methylpentanoyl]amino]-3-hydroxypropanoyl]amino]-3-(1H-indol-3-yl)propanoyl]amino]-3-methylpentanoyl]amino]hexanoyl]amino]-5-oxopentyl]amino]methylidene]azanium | —— | C131H235N39O31+6 |
|
—— | Neurotoxin CM 6 (Naja haje haje reduced) 61 | 69071-95-0 | C278H452N92O94S8 |
|
—— | Unii-6Z8Z8O1frf | 57292-41-8 | C65H83N15O13 |
|
—— | 14-L-Lysineapamin | 66098-26-8 | C79H131N29O24S4 |
|
—— | 13-L-Lysine-14-L-lysineapamin | 66138-57-6 | C79H131N27O24S4 |
|
—— | N(sup 4),N(sup 13),N(sup 14)-Tris(N(sup 6)-amidinolysyl)apamin | 66098-23-5 | C82H137N33O24S4 |
|
—— | Unii-1aao72P26F | 244015-05-2 | C78H129ClN30O19S4 |
|
—— | Cardiotoxin VII1 (Naja melanoleuca) | 67995-47-5 | C287H470N80O82S10 |
|
—— | Neurotoxin V (Leiurus quinquestriatus quinquestriatus reduced) | 67255-66-7 | C315H475N89O96S8 |
|
—— | Tridecaptin A(sup alpha) | 67922-28-5 | C73H115N17O20 |
|
—— | 13-L-Lysineapamin | 66098-27-9 | C79H131N29O24S4 |
|
—— | Tridecaptin B | 67922-29-6 | C67H111N17O20 |
|
—— | [D-Tyr<sup>45</sup>,Arg(Me)<sup>53</sup>]metastin(45-54) | 731804-85-6 | C64H85N17O14 |
|
—— | H-Cys-Thr-Lys-Ser-Ile-Pro-Pro-Ile-Cys-Phe-Pro-Asp-Gly-(L)Arg-NHNH2 | 1600515-26-1 | C67H110N20O18S2 |
|
—— | Nα-octanoyl-Dab(2-ClZ)-Thr(Bzl)-Ala3-cyclo[Dab4-Dab(2-ClZ)-D-Phe-Leu-Dab(2-ClZ)-Dab(2-ClZ)-Thr(Bzl)10] | 1173923-77-7 | C100H125Cl4N15O21 |
|
—— | H-Arg-Pro-Lys-Pro-Gln-Gln-Phe-Gly-Gly-Phe-Met-NH2 | 79820-93-2 | C59H90N18O13S |
|
—— | H-Arg-Pro-Lys-Pro-Gln-Gln-Leu-Leu-Gly-Leu-Met-NH2 | 79820-92-1 | C57H102N18O13S |
|
—— | N-(4-Azido-2-nitrophenyl)glycyl-(prolyl-prolyl-glycyl)(5) | 98652-64-3 | C68H92N20O19 |
|
—— | NT<sub>1-11</sub> | 74032-89-6 | C66H99N19O18 |
|
—— | N-[N-(N-L-alanyl-glycyl)-L-valyl]-S-benzyl-L-cysteine benzyl ester | 103100-47-6 | C27H36N4O5S |
|
—— | Peptide 78 | 132116-62-2 | C62H107N23O21S |
|
—— | Bradykinin, leu-ile-ser- | 117525-89-0 | C65H100N18O15 |
|
—— | 6-D-Ala-gonadorelin | 51230-19-4 | C56H77N17O13 |
|
—— | Hypertrehalosemic neuropeptide | 106018-36-4 | C50H67N13O14 |
|
—— | Oxytocin, tri-gly- | 16639-11-5 | C49H75N15O15S2 |
|
—— | Preprosomatostatin (25-34) | 112173-60-1 | C52H83N17O15 |
|
—— | Levitide | 114281-19-5 | C66H119N21O19S |
|
—— | Substance P, pro(9)-met(O2)(11)- | 110880-54-1 | C66H102N18O15S |
|
—— | LHRH, phe(5)-delta-ala(6)- | 114681-51-5 | C56H75N17O12 |
|
—— | Ala-argipressin | 115699-79-1 | C49H70N16O13S2 |
|
—— | Enkephalin-leu, gly-pro-(lys-pro-pro-pro)2-ome- | 117397-69-0 | C78H115N17O17 |
|
—— | Flrlamide, manduca | 129960-91-4 | C58H84N16O14 |
|
—— | Acetyl-tryptophyl-isoleucyl-alanyl-aminoisobutyryl-isoleucyl-valyl-aminoisobutyryl-leucyl-aminoisobutyryl-proline methyl ester | 130517-75-8 | C57H91N11O12 |
|
—— | Cyclon(alpha6),C(delta11)-beta-endorphin (6-17) | 128531-64-6 | C56H95N13O21 |
|