肽是由两个或两个以上氨基酸通过脱水缩合形成的化合物。最简单的肽由两个氨基酸构成,称为二肽;包含多个氨基酸的肽则被称为多肽。通常情况下,含有50个及以上氨基酸单位的多肽,则归类为蛋白质。肽广泛存在于动物、植物和微生物中,在生物体内的生长发育、细胞分化、大脑活动、肿瘤病变、免疫防御、生殖控制以及抗衰老等方面都扮演着重要角色。
例如,谷胱甘肽是某些酶的重要辅基,参与体内氧化还原反应;多种激素如催产素、加压素、胰高血糖素及促肾上腺皮质激素等,均属于多肽类,通过调节机体代谢发挥作用。下丘脑分泌的激素调节因子也是由多肽构成,控制着其他内分泌腺释放激素的过程。
近年来,在高等动物的大脑中发现了具有镇痛作用的脑啡肽(五肽)。许多抗生素如多粘菌素、短杆菌肽等也是肽类物质,具备强大的抗菌能力。此外,多肽是指通过肽键连接形成的一系列氨基酸单位构成的长链结构。一般而言,含有数十个或更少氨基酸单位的多肽称为肽;而更多氨基酸单位组成的则被称为蛋白质。
在命名时,通常按照从氨基末端(N端)到羧基末端(C端)的顺序书写。如Ser·Gly·Try·Ala·Leu这个五肽由5个氨基酸残基和4个肽键组成,命名为丝氨酰甘氨酰酪氨酰丙氨酰亮氨酸。
肽广泛存在于动植物组织中,并且其中许多具有特殊生物活性的功能性肽统称为生物活性肽。近年来的研究表明,几乎所有重大生命科学理论——包括免疫防御、生殖控制、肿瘤病变和抗衰防老等——均涉及相关的活性肽,这些理论与临床医学实践密切相关,因此生物活性肽在实际应用中也具有重要价值。
生物活性肽种类繁多,例如促肾上腺皮质激素为39肽,催产素为九肽,而两种重要的脑啡肽均为五肽。许多抗菌素也是由肽类物质构成的。生长因子则受控于基因,在细胞发育过程中起到调节和控制作用。表皮生长因子含有50个氨基酸残基,神经生长因子则由118个氨基酸组成。
中文名称 | 英文名称 | CAS号 | 化学式 | 结构式图片 |
---|---|---|---|---|
—— | (S)-2-[(S)-2-((S)-6-Amino-2-{(S)-2-[(S)-2-((S)-6-amino-2-{(S)-2-[(S)-2-((S)-2,6-diamino-hexanoylamino)-4-methyl-pentanoylamino]-propionylamino}-hexanoylamino)-4-methyl-pentanoylamino]-propionylamino}-hexanoylamino)-4-methyl-pentanoylamino]-propionic acid; hydrochloride | 116871-73-9 | C45H86N12O10*4ClH |
|
—— | H-Pyr-Phe-Ser-Pro-Glu-Asn-Cys(allyl)(allyl)-Gln-Gly-Glu-Ser-Gln-Pro-Cys(allyl)(allyl)-OH | 1418147-52-0 | C68H97N17O25S2 |
|
—— | SWYDANHSKPL | 1610951-04-6 | C60H84N16O18 |
|
—— | dynorphin A (1-17) | 98035-77-9 | C99H156N32O22 |
|
—— | H-Ser-[3,3'-tolan]-Pro-Phe-Asp-Leu-Phe-Ile-Arg-Lys-OH | 1364422-23-0 | C69H92N14O14 |
|
—— | 116871-74-0 | C60H114N16O13*5ClH |
|
|
—— | 252570-76-6 | C74H110N20O16S |
|
|
—— | H12-Cys-SH | 737799-43-8 | C53H85N19O17S |
|
—— | [Ala9]-polymyxin B3 | 1173923-66-4 | C54H93N15O13 |
|
—— | 4-pentynoyl-GEAHIPTSEMREKGW-NH<sub>2</sub> | 1476742-92-3 | C79H119N23O24S |
|
—— | 65002-07-5 | C95H113N17O20S2 |
|
|
—— | [D-Ser6]des-acyl-ghrelin-(6-13) | 1363567-48-9 | C40H66N16O13 |
|
—— | 1426560-19-1 | C64H102N24O19S2 |
|
|
—— | Boc-Asn-Phe-Val-Pro-Thr-Asn-Val-Gly-Ser(Bzl)-Glu(OBzl)-Ala-Phe-NH2 | 111854-58-1 | C77H105N15O20 |
|
—— | (3S)-3-[[2-[[(2S)-2-[[(2R)-2-[[(2S)-2-[[(2R)-2-[[(2S)-2-aminopropanoyl]amino]-3-[[(2-phenylacetyl)amino]methylsulfanyl]propanoyl]amino]-3-carboxypropanoyl]amino]-3-sulfanylpropanoyl]amino]-5-(diaminomethylideneamino)pentanoyl]amino]acetyl]amino]-4-[[(2R)-1-[[(2S)-1-[[(2R)-1-(carboxymethylamino)-1-oxo-3-[[(2-phenylacetyl)amino]methylsulfanyl]propan-2-yl]amino]-1-oxo-3-phenylpropan-2-yl]amino]-1-oxo-3-sulfanylpropan-2-yl]amino]-4-oxobutanoic acid | 1421469-04-6 | C60H82N16O18S4 |
|
—— | SAMPEGYVQER | 954110-68-0 | C53H83N15O19S |
|
—— | Ac-LYRANFCSPGYS-NH<sub>2</sub> | 1611469-28-3 | C64H91N17O18S |
|
—— | ILBTVVAKV, B = (2R,3R)-4-amino-2,3-dihydroxybutanoic acid | 1178909-64-2 | C44H82N10O13 |
|
—— | Ac-LYRANGDSPGYS-NH<sub>2</sub> | 1320358-46-0 | C58H85N17O20 |
|
—— | Ser-Tyr-Ser-Met-Glu-His-Phe-Arg-Trp-Gly-Lys(Ac)-Pro-Val-NH2 | 60834-22-2 | C77H109N21O19S |
|
—— | Ac-LeuTyrArgAlaAla-HisSerProGlyCysTyr-NH2 | 1044285-41-7 | C57H83N17O15S |
|
—— | NYCTYRSRKYTC | 134816-02-7 | C66H100N20O20S2 |
|
—— | H-Pyr-Phe-Ser-Pro-Glu-Asn-Nva(vinyl)(vinyl)-Gln-Gly-Glu-Ser-Gln-Pro-Nva(vinyl)(vinyl)-OH | 1418147-40-6 | C70H101N17O25 |
|
—— | (S)-2-[(S)-2-((S)-6-Amino-2-{(S)-2-[(S)-2-((S)-2,6-diamino-hexanoylamino)-4-methyl-pentanoylamino]-propionylamino}-hexanoylamino)-4-methyl-pentanoylamino]-propionic acid; hydrochloride | 116871-72-8 | C30H58N8O7*3ClH |
|
—— | 65273-95-2 | C74H102N20O20S |
|
|
—— | (D-ARG1,D-PRO2,D-TRP7,9,LEU11)-SUBSTANCE P | 84676-91-5 | C75H108N20O13 |
|
—— | t-butoxycarbonyl-β-benzyl-L-aspartyl-L-phenylalanyl-L-asparaginyl-L-prolyl-L-alanyl-L-valyl-L-prolyl-L-leucine 4-picolyl ester | 85990-70-1 | C59H80N10O14 |
|
—— | 1313869-01-0 | C93H157N17O24 |
|
|
—— | Z-Thr(But)-Asn-Orn(Adoc)-Asn-Thr(But)-Glu(OBut)-Gly-OPh | 65042-63-9 | C65H96N10O18 |
|
—— | 951443-31-5 | C66H101N17O23S2 |
|
|
—— | HCl*H-Ile-Val-Lys(ClZ)-Ala-Gly-Pro-Ala-Ile-Glu(OBzl)-Val-Leu-Gly-OPac | 117107-33-2 | C77H112ClN13O18*ClH |
|
—— | 951443-21-3 | C65H96N18O22S2 |
|
|
—— | Pyr-Trp-Ala-Arg-Pro-Gln-Ile-Pro-Pro | 103615-06-1 | C51H74N14O12 |
|
—— | NT1-10 | 76381-85-6 | C2H4O2*C57H90N18O16 |
|
—— | Lys-Orn-Phe-Orn-OH | 1268476-36-3 | C25H43N7O5 |
|
—— | 951443-53-1 | C73H107N21O23S2 |
|
|
—— | 1190271-72-7 | C99H140N18O21S2 |
|
|
—— | Grammistin C | 936110-03-1 | C127H213N35O31S |
|
—— | D-des-acyl-ghrelin-(6-13) | 1363567-56-9 | C40H66N16O13 |
|
—— | H-Arg-Lys(DABCYL)-Thr-Ser-Gly-Pro-Asn-Gln-Glu-Gln-Glu(EDANS)-Arg-OH | 742080-61-1 | C83H121N27O25S |
|
—— | 65002-10-0 | C144H177N25O32S3 |
|
|
—— | 1055336-04-3 | C69H104N16O27S |
|
|
—— | 951443-13-3 | C66H96N18O24S2 |
|
|
—— | 65002-14-4 | C95H138N26O26S2 |
|
|
—— | 134847-15-7 | C58H89N19O17S2 |
|
|
—— | AHQVVEDGYEFFAK | 436103-15-0 | C76H106N18O23 |
|
—— | 1620095-71-7 | C50H86N16O13Se |
|
|
—— | 1159428-66-6 | C114H161N15O27S2Si |
|
|
—— | Ac-LYRANG(4-SH)ESPGYS-NH2 | 1501153-25-8 | C59H87N17O20S |
|
—— | 1320358-68-6 | C59H87N17O20 |
|