肽是由两个或两个以上氨基酸通过脱水缩合形成的化合物。最简单的肽由两个氨基酸构成,称为二肽;包含多个氨基酸的肽则被称为多肽。通常情况下,含有50个及以上氨基酸单位的多肽,则归类为蛋白质。肽广泛存在于动物、植物和微生物中,在生物体内的生长发育、细胞分化、大脑活动、肿瘤病变、免疫防御、生殖控制以及抗衰老等方面都扮演着重要角色。
例如,谷胱甘肽是某些酶的重要辅基,参与体内氧化还原反应;多种激素如催产素、加压素、胰高血糖素及促肾上腺皮质激素等,均属于多肽类,通过调节机体代谢发挥作用。下丘脑分泌的激素调节因子也是由多肽构成,控制着其他内分泌腺释放激素的过程。
近年来,在高等动物的大脑中发现了具有镇痛作用的脑啡肽(五肽)。许多抗生素如多粘菌素、短杆菌肽等也是肽类物质,具备强大的抗菌能力。此外,多肽是指通过肽键连接形成的一系列氨基酸单位构成的长链结构。一般而言,含有数十个或更少氨基酸单位的多肽称为肽;而更多氨基酸单位组成的则被称为蛋白质。
在命名时,通常按照从氨基末端(N端)到羧基末端(C端)的顺序书写。如Ser·Gly·Try·Ala·Leu这个五肽由5个氨基酸残基和4个肽键组成,命名为丝氨酰甘氨酰酪氨酰丙氨酰亮氨酸。
肽广泛存在于动植物组织中,并且其中许多具有特殊生物活性的功能性肽统称为生物活性肽。近年来的研究表明,几乎所有重大生命科学理论——包括免疫防御、生殖控制、肿瘤病变和抗衰防老等——均涉及相关的活性肽,这些理论与临床医学实践密切相关,因此生物活性肽在实际应用中也具有重要价值。
生物活性肽种类繁多,例如促肾上腺皮质激素为39肽,催产素为九肽,而两种重要的脑啡肽均为五肽。许多抗菌素也是由肽类物质构成的。生长因子则受控于基因,在细胞发育过程中起到调节和控制作用。表皮生长因子含有50个氨基酸残基,神经生长因子则由118个氨基酸组成。
中文名称 | 英文名称 | CAS号 | 化学式 | 结构式图片 |
---|---|---|---|---|
—— | PHYD protein, Arabidopsis | 158379-16-9 | C61H96N16O19S |
|
—— | Terramycin Ophthalmic | 1405-20-5 | C48H84N16O17S |
|
—— | Circulin | 9008-54-2 | C45H84N16O13 |
|
—— | Eledoisin perfluoroacetate | 39877-24-2 | C56H86F3N13O17S |
|
—— | Neurotensin (1-10) | 63524-00-5 | C57H90N18O16 |
|
—— | Uperolein | 55601-63-3 | C57H79N13O16S |
|
—— | Bombolitin V | 95648-98-9 | C81H144N22O19 |
|
—— | Bombolitin Iii | 95732-42-6 | C87H157N23O19S |
|
—— | Bombolitin Ii | 95732-43-7 | C83H149N23O21 |
|
—— | Bombolitin I | 95648-97-8 | C85H155N23O19S |
|
—— | Thr-Phe-Gln-Ala-Tyr-Pro-Leu-Arg-Glu-Ala | 117592-22-0 | C55H82N14O16 |
|
—— | pGlu-Lys-Arg-Pro-Ser-Gln-Arg-Ser-Lys-Tyr-Leu | 136132-68-8 | C60H100N20O17 |
|
—— | 2-[[2-[[2-[[2-[[2-[2-[[2-[[6-Amino-2-[[4-amino-2-[[2-[(2-aminoacetyl)amino]-3-hydroxypropanoyl]amino]-4-oxobutanoyl]amino]hexanoyl]amino]acetyl]amino]propanoylamino]-3-methylpentanoyl]amino]-3-methylpentanoyl]amino]acetyl]amino]-4-methylpentanoyl]amino]-4-methylsulfanylbutanoic acid | 131602-53-4 | C45H81N13O14S |
|
—— | Somatostatin (sheep reduced), 1-de-l-alanine-2-deglycine-3-de-l-cysteine-4-(N2-((1,1-dimethylethoxy)carbonyl)-N6-((2-(methylsulfonyl)ethoxy)carbonyl)-l-lysine)-9-(N6-((2-(methylsulfonyl)ethoxy)carbonyl)-l-lysine)-14-(S-((acetylamino)methyl)-l-cysteine)-, 2-(((4-(phenylazo)phenyl)methyl)sulfonyl)ethyl ester | 76408-86-1 | C99H132N18O29S4 |
|
—— | Somatostatin (sheep reduced), 1-de-l-alanine-2-deglycine-3-(S-((acetylamino)methyl)-N-((1,1-dimethylethoxy)carbonyl)-l-cysteine)-4-(N6-((2-(methylsulfonyl)ethoxy)carbonyl)-l-lysine)-9-(N6-((2-(methylsulfonyl)ethoxy)carbonyl)-l-lysine)-14-(S-((acetylamino)methyl)-l-cysteine)-, 2-(((4-(phenylazo)phenyl)methyl)sulfonyl)ethyl ester | 76408-89-4 | C105H142N20O31S5 |
|
—— | Toxin, entero-(Escherichia coli strain 18D heat-stable reduced) 18 | 79153-26-7 | C81H110N20O26S6 |
|
—— | Toxin I, entero-(Escherichia coli heat-stable reduced) 72 | 75661-71-1 | C172H274N52O53S5 |
|
—— | Apamin, N-acetyl-4-(N6-acetyl-L-lysine)- | 78114-13-3 | C83H135N31O26S4 |
|
—— | Neurotoxin III (Laticauda semifasciata reduced) | 75433-28-2 | C305H468N86O100S10 |
|
—— | (D-Tmo(sup 6))-LHRH acetate | 82317-93-9 | C67H91N17O18 |
|
—— | Neurotoxin (Centruroides sculpturatus variant 3) | 76415-77-5 | C307H456N78O99S8 |
|
—— | Dolcanatide | 1092457-65-2 | C65H104N18O26S4 |
|
—— | N-L-Tyrosylcorticotropin-releasing factor (sheep) | 83930-34-1 | C214H348N60O65S |
|
—— | Dthfpicifccgcchrskcgmcckt-OH | 342809-17-0 | C113H170N34O31S9 |
|
—— | Motixafortide | 664334-36-5 | C97H144FN33O19S2 |
|
—— | (4S)-5-[(2S)-1-[(2S)-1-[(2S)-1-[(2S)-1-[2-[(2S)-6-amino-1-[(2S)-2-[N-[(1S)-1-carboxy-2-methylpropyl]-C-hydroxycarbonimidoyl]pyrrolidin-1-yl]-1-oxohexan-2-yl]imino-2-hydroxyethyl]imino-1-hydroxy-3-(1H-indol-3-yl)propan-2-yl]imino-5-carbamimidamido-1-hydroxypentan-2-yl]imino-1-hydroxy-3-phenylpropan-2-yl]imino-1-hydroxy-3-(1H-imidazol-5-yl)propan-2-yl]imino-4-[[(2S)-2-[[(2S)-2-[[(2S)-2-[[(2S)-2-amino-1,3-dihydroxypropylidene]amino]-1-hydroxy-3-(4-hydroxyphenyl)propylidene]amino]-1,3-dihydroxypropylidene]amino]-1-hydroxy-4-methylsulfanylbutylidene]amino]-5-hydroxypentanoic acid | —— | C75H106N20O19S |
|
—— | 2-Deamino-L-Abu(1)-L-Lys-L-Asp(NH2)-L-Phe-L-Phe-L-Trp-L-Lys-L-Thr-L-Tyr-L-Thr-L-Ser-L-Abu(1)-OH | —— | C73H99N15O18 |
|
—— | (2S)-2-[[(2S)-2-[[(2S)-2-[[(2S)-2-[[(2S)-6-amino-2-[[(2S)-2-[[(2S)-6-amino-2-[[[(2S)-1-[(2S)-2-[[(2S,3S)-2-[[(2S)-2-[[(2S)-2-[[(2S)-2-[[(2S)-2-[[2-[[2-[[(2S)-2-amino-1-hydroxy-3-(4-hydroxyphenyl)propylidene]amino]-1-hydroxyethylidene]amino]-1-hydroxyethylidene]amino]-1-hydroxy-3-phenylpropylidene]amino]-1-hydroxy-4-methylpentylidene]amino]-5-carbamimidamido-1-hydroxypentylidene]amino]-5-carbamimidamido-1-hydroxypentylidene]amino]-1-hydroxy-3-methylpentylidene]amino]-5-carbamimidamidopentanoyl]pyrrolidin-2-yl]-hydroxymethylidene]amino]-1-hydroxyhexylidene]amino]-1-hydroxy-4-methylpentylidene]amino]-1-hydroxyhexylidene]amino]-1-hydroxy-3-(1H-indol-3-yl)propylidene]amino]-3-carboxy-1-hydroxypropylidene]amino]-1,4-dihydroxy-4-iminobutylidene]amino]-5-hydroxy-5-iminopentanoic acid | —— | C99H155N31O23 |
|
—— | C6H5-SO2-Glu-Gln-Arg-Leu-Gly-Asn-Gln-Trp-Ala-Val-Gly-His-Phe-Met-NH2 | 1155307-96-2 | C80H114N24O21S2 |
|
—— | C6H5-SO2-Glu-Gln-Arg-Leu-Gly-Asn-Gln-Trp-Ala-Val-Gly-His-Leu-Met-NH2 | 1155307-95-1 | C77H116N24O21S2 |
|
—— | C6H5-SO2-Glu-Gln-Ser-Leu-Gly-Asn-Gln-Trp-Ala-Arg-Gly-His-Phe-Met-NH2 | 1155307-97-3 | C78H110N24O22S2 |
|
—— | Lysozyme (chicken egg white) | 9001-63-2 | C99H159N37O23 |
|
—— | Fexapotide Triflutate | 1609252-56-3 | C100H168F15N27O35S |
|
—— | H-DL-Glu-DL-Trp-DL-Gln-DL-xiThr-DL-Asp-DL-Asn-DL-Cys(Acm)-DL-Glu-DL-xiThr-DL-Cys(Acm)-DL-xiThr-DL-Cys(Acm)-DL-Tyr-DL-Glu-DL-xiThr-OH | —— | C82H119N21O34S3 |
|
—— | H-DL-xiIle-DL-Phe-DL-Lys-DL-Lys-DL-Glu-DL-Asp-DL-Cys(1)-DL-Lys-DL-Tyr-DL-xiIle-DL-Val-DL-Val-DL-Glu-DL-Lys-DL-Lys-DL-Asp-DL-Pro-DL-Lys-DL-Lys-DL-xiThr-DL-Cys(1)-DL-Ser-DL-Val-DL-Ser-DL-Glu-DL-Trp-Gly-DL-xiIle-OH | —— | C150H240N36O43S2 |
|
—— | KW 5139; [Leu13]-human motilin; [Leu13]Porcine motilin | —— | C121H190N34O35 |
|
—— | H-Met-ala-gly-pro-his-pro-val-ile-val-ile-thr-gly-pro-his-glu-glu-OH | —— | C75H118N20O22S |
|
—— | H-DL-Asp-DL-Leu-DL-Ser-DL-Lys-DL-Gln-DL-Met-DL-Glu-DL-Glu-DL-Glu-DL-Ala-DL-Val-DL-Arg-DL-Leu-DL-Phe-DL-xiIle-DL-Glu-DL-Trp-DL-Leu-DL-Lys-DL-Asn-Gly-Gly-DL-Pro-DL-Ser-DL-Ser-Gly-DL-Ala-DL-Pro-DL-Pro-DL-Pro-DL-Ser-NH2 | —— | C149H234N40O47S |
|
—— | H-DL-Ala-DL-Cys(1)-DL-Asp-DL-xiThr-DL-Ala-DL-xiThr-DL-Cys(1)-DL-Val-DL-xiThr-DL-His-DL-Arg-DL-Leu-DL-Ala-Gly-DL-Leu-DL-Leu-DL-Ser-DL-Arg-DL-Ser-Gly-Gly-DL-Val-DL-Val-DL-Lys-DL-Asn-DL-Asn-DL-Phe-DL-Val-DL-Pro-DL-xiThr-DL-Asn-DL-Val-Gly-DL-Ser-DL-Lys-DL-Ala-DL-Phe-OH | —— | C163H266N50O50S2 |
|
—— | CJC1295 Without DAC | —— | C152H252N44O42 |
|
—— | Hsdavftdny trlrkqvaak kylqsiknkr Y | —— | C167H270N52O46 |
|
—— | H-Gly-DL-Ser-DL-Ser-DL-Phe-DL-Leu-DL-Ser-DL-Pro-DL-Glu-DL-His-DL-Gln-DL-Arg-DL-Val-DL-Gln-DL-Gln-DL-Arg-DL-Lys-DL-Glu-DL-Ser-DL-Lys-DL-Lys-DL-Pro-DL-Pro-DL-Ala-DL-Lys-DL-Leu-DL-Gln-DL-Pro-DL-Arg-OH | —— | C141H235N47O41 |
|
—— | H-Cys(1)-Cys(2)-Glu-Tyr-Cys(3)-Cys(1)-Asn-Pro-Ala-Cys(2)-DL-Thr-Gly-Cys(3)-Tyr-OH | —— | C59H79N15O21S6 |
|
—— | tertiapin-Q | —— | C100H163N31O23S4 |
|
—— | Pyr-pro-leu-pro-asp-cys-cys-arg-gln-lys-thr-cys-ser-cys-arg-leu-tyr-glu-leu-leu-his-gly-ala-gly-asn-his-ala-ala-gly-ile-leu-thr-leu-NH2 | —— | C152H243N47O44S4 |
|
—— | Dicetrorelix pamoate | 165186-69-6 | C163H200Cl2N34O34 |
|
—— | H-Gly-DL-Ile-Gly-Ala-DL-Val-DL-Leu-DL-Lys-DL-Val-DL-Leu-DL-Thr-DL-Thr-Gly-DL-Leu-DL-Pro-DL-Ala-DL-Leu-DL-Ile-DL-Ser-DL-Trp-DL-Ile-DL-Lys-DL-Arg-DL-Lys-DL-Arg-DL-Gln-DL-Gln-NH2 | —— | C131H229N39O31 |
|
—— | Cholecystokinin (10-20) | 100900-23-0 | C54H90N16O18 |
|
—— | Trh-potentiating peptide | 122018-91-1 | C54H75N11O18S |
|
—— | scyliorhinin I | 103425-21-4 | C59H87N13O13S |
|