肽是由两个或两个以上氨基酸通过脱水缩合形成的化合物。最简单的肽由两个氨基酸构成,称为二肽;包含多个氨基酸的肽则被称为多肽。通常情况下,含有50个及以上氨基酸单位的多肽,则归类为蛋白质。肽广泛存在于动物、植物和微生物中,在生物体内的生长发育、细胞分化、大脑活动、肿瘤病变、免疫防御、生殖控制以及抗衰老等方面都扮演着重要角色。
例如,谷胱甘肽是某些酶的重要辅基,参与体内氧化还原反应;多种激素如催产素、加压素、胰高血糖素及促肾上腺皮质激素等,均属于多肽类,通过调节机体代谢发挥作用。下丘脑分泌的激素调节因子也是由多肽构成,控制着其他内分泌腺释放激素的过程。
近年来,在高等动物的大脑中发现了具有镇痛作用的脑啡肽(五肽)。许多抗生素如多粘菌素、短杆菌肽等也是肽类物质,具备强大的抗菌能力。此外,多肽是指通过肽键连接形成的一系列氨基酸单位构成的长链结构。一般而言,含有数十个或更少氨基酸单位的多肽称为肽;而更多氨基酸单位组成的则被称为蛋白质。
在命名时,通常按照从氨基末端(N端)到羧基末端(C端)的顺序书写。如Ser·Gly·Try·Ala·Leu这个五肽由5个氨基酸残基和4个肽键组成,命名为丝氨酰甘氨酰酪氨酰丙氨酰亮氨酸。
肽广泛存在于动植物组织中,并且其中许多具有特殊生物活性的功能性肽统称为生物活性肽。近年来的研究表明,几乎所有重大生命科学理论——包括免疫防御、生殖控制、肿瘤病变和抗衰防老等——均涉及相关的活性肽,这些理论与临床医学实践密切相关,因此生物活性肽在实际应用中也具有重要价值。
生物活性肽种类繁多,例如促肾上腺皮质激素为39肽,催产素为九肽,而两种重要的脑啡肽均为五肽。许多抗菌素也是由肽类物质构成的。生长因子则受控于基因,在细胞发育过程中起到调节和控制作用。表皮生长因子含有50个氨基酸残基,神经生长因子则由118个氨基酸组成。
中文名称 | 英文名称 | CAS号 | 化学式 | 结构式图片 |
---|---|---|---|---|
—— | N<sup>δ</sup>-Formylornithine 3-Carboxymethylhistidine S-Peptide d-Sulfoxide | 28306-96-9 | C72H112N20O27S |
|
—— | 101685-07-8 | C74H94ClN17O13 |
|
|
—— | Gly-Glu-Hyp-Gly-Ile-Ala-Gly-Phe-(Gal)(4R)Hyl-Gly-Glu-Gln-Gly-Pro-Lys | 1007401-37-7 | C71H112N18O28 |
|
—— | 103733-01-3 | C66H90ClN17O15 |
|
|
—— | Na-((R)-2-((R)-2-((R)-2-acetamido-3-(naphthalen-2-yl)propanamido)-3-(4-chlorophenyl)propanamido)-3-(pyridin-3-yl)propanoyl)-L-seryl-L-arginyl-Np-benzyl-D-histidyl-L-leucyl-L-arginyl-L-prolyl-D-alanine | 101685-08-9 | C74H96ClN19O13 |
|
—— | Z-Phe-Ala-Thr(TBS)-Met-Arg(Tos)-Tyr(Pen)-Pro-Ser(tBu)-Asp-Ser(Bzl)-Asp(OtBu)-Glu(OcHx)-OBzl | 1240360-58-0 | C114H161N15O27S2Si |
|
—— | 1358996-47-0 | C57H85N17O14S |
|
|
—— | ((S)-2-{(S)-2-[2-(2-{(S)-2-[(S)-2-(2-Benzyloxycarbonylamino-acetylamino)-4-methyl-pentanoylamino]-4-methyl-pentanoylamino}-acetylamino)-acetylamino]-3-phenyl-propionylamino}-propionylamino)-acetic acid methyl ester | 23914-35-4 | C41H58N8O11 |
|
—— | MQIFVKTLTGK | 1304496-01-2 | C58H100N14O15S |
|
—— | Bpoc-Glu(OtBu)-Thr(tBu)-Gln-Lys(Z)-Ala-Lys(Z)-Gly-OPh | 96031-82-2 | C77H102N10O18 |
|
—— | Ac-Cys-Ser-Ile-Ala-Phe-Arg-Ala-Ala-Arg-Phe-Ala-Ile-Ser-Cys-NH2 | 1360544-78-0 | C68H109N21O17S2 |
|
—— | Phenylalanylglutamylarginylglutaminyl-3-carboxymethylhistidylmethionylasparaginsaeure-d-sulfoxid | 28306-84-5 | C42H61N13O16S |
|
—— | Z-Ala-Leu-Tyr-Leu-Val-Cys(CH2Ph)-Gly-Glu(OtBu)-Arg(Tos)-Gly-Phe-Phe-Tyr-Thr-Pro-Lys(Tos)-Ala-OMe | 34937-90-1 | C126H169N21O29S3 |
|
—— | BOC-Gly-Val-Gly-Gly-Ala-Ala-Gln-OBzl | 83599-11-5 | C34H52N8O11 |
|
—— | Boc-L-Ala-Aib-Ala-Aib-Ala-Glu(OBzl)-Ala-Aib-Ala-Aib-Ala-OMe | 79083-85-5 | C52H83N11O16 |
|
—— | Z(OMe)-Ala-Val-Lys-(Z)-Lys(Z)-Tyr-Leu-Asn-Ser-Ile-Leu-Asn-NH2 | 75720-39-7 | C83H120N16O22 |
|
—— | H-GKYRAIDLYLAA-OH | 1498317-16-0 | C63H100N16O17 |
|
—— | VEADIPGHGQEVLIR | 845823-71-4 | C71H117N21O23 |
|
—— | 55325-35-4 | C89H149N19O25 |
|
|
—— | 76803-06-0 | C94H141N13O22 |
|
|
—— | TET 830 modified/T-helper epitope from tetanus toxoid | 410527-75-2 | C83H134N20O24 |
|
—— | Naph-Asp-Ala-Asp-Gly-Asp-Gly-Ala-Ile-Glu-Pro-Glu-Glu-NH2, Naph = {1,3-dioxo-1H-benzo[de]isoquinolin-2(3H)-yl}acetyl | 1083307-90-7 | C62H80N14O27 |
|
—— | ((S)-2-((S)-2-((S)-2-((R)-2-((S)-2-((S)-2-((S)-2-((S)-1-(D-phenylalanyl)pyrrolidine-2-carboxamido)-3-methylbutanamido)propanamido)-4-methylpentanamido)-3-phenylpropanamido)propanamido)-3-methylbutanamido)-5-aminopentanoyl)-L-leucine | 1572009-86-9 | C56H87N11O11 |
|
—— | Phenylalanylglutamylarginylglutaminyl-1,3-dicarboxymethylhistidylmethionylasparaginsaeure-d-sulfoxid | 28306-85-6 | C44H63N13O18S |
|
—— | 1498316-60-1 | C62H98N16O17S |
|
|
—— | 1519877-65-6 | C69H102N22O19S2 |
|
|
—— | 54503-24-1 | C64H84N18O15 |
|
|
—— | Boc-<-D-Val-Orn(Z)-Leu-D-Phe-Pro>2-OSu | 96935-65-8 | C85H117N13O19 |
|
—— | H-Ala-Tyr-Asp-Ala-Lys(Ser)-Ala-NH-CH2-CHO | 325814-31-1 | C33H51N9O12 |
|
—— | Boc-Ser(Bzl)-Pro-Lys(ClZ)-Thr(Bzl)-Met-Arg(Tos)-Asp(OcHex)-Ser(Bzl)-Gly-Cys(Tacm)-Phe-Gly-OH | 128139-41-3 | C105H142ClN17O25S3 |
|
—— | H-Lys-Glu-Thr-Ala-Ala-Ala-Lys-Phe-Glu-Arg-Gln-His(3CM)-Met-Asp-OH | 28526-80-9 | C72H114N22O25S |
|
—— | 658075-37-7 | C122H192N16O57S2 |
|
|
—— | Z-Leu-Tyr-Leu-Val-Cys(CH2Ph)-Gly-Glu(OtBu)-Arg(Tos)-Gly-Phe-Phe-Tyr-Thr-Pro-Lys(Tos)-Ala-OMe | 34806-51-4 | C123H164N20O28S3 |
|
—— | Boc-<-D-Val-Orn(Z)-Leu-Phe-Pro>2-OSu | 96935-69-2 | C85H117N13O19 |
|
—— | 213617-88-0 | C43H77N15O14 |
|
|
—— | 81116-80-5 | C64H99N19O15*3FH |
|
|
—— | N<sup>α</sup>-benzyloxycarbonylglycyl-glycyl-glycyl-S-benzylcysteinyl-O-benzyltyrosyl-phenylalanyl-glutaminyl-asparaginyl-S-benzylcysteinyl-glycyl-N<sup>δ</sup>-benzyloxycarbonylornithyl-glycinamide | 77511-40-1 | C85H100N16O19S2 |
|
—— | 923164-55-0 | C42H67N13O18 |
|
|
—— | <D-Trp<sup>5,8</sup>,D-Pro<sup>10</sup>>dynorphin(1-11) | 102851-32-1 | C73H101N23O13 |
|
—— | 1572009-78-9 | C58H89N11O11 |
|
|
—— | VWRFHGG | 1407535-79-8 | C41H55N13O8 |
|
—— | 68076-24-4 | C61H105N27O16 |
|
|
—— | H-LYRALDLYLAA-OH | 1498317-09-1 | C61H96N14O16 |
|
—— | CN194 | 1613321-27-9 | C152H255N27O32S |
|
—— | 951443-98-4 | C71H105N19O24 |
|
|
—— | Pen-Arg-Ala-Glu-Tyr-Ser-NH2 | 1071442-52-8 | C31H50N10O10S |
|
—— | ((R)-2-((R)-2-((R)-2-acetamido-3-(naphthalen-2-yl)propanamido)-3-(4-chlorophenyl)propanamido)-3-(pyridin-3-yl)propanoyl)-L-seryl-L-arginyl-D-tyrosyl-L-leucyl-L-arginyl-L-prolyl-D-alanine | 103733-00-2 | C70H92ClN17O14 |
|
—— | <D-Trp<sup>2,4,8</sup>,D-Pro<sup>10</sup>>dynorphin(1-11) | 102831-30-1 | C79H110N24O13 |
|
—— | 55325-33-2 | C90H149N17O26 |
|
|
—— | Thymosin | 61512-21-8 | C128H216N32O51S |
|