阿霉素,又称14-羟正定霉素、14-羟柔红霉素、多柔比星、阿得里亚霉素、亚德里亚霉素或羟基红比霉素,是一种由波赛链霉菌青灰亚种(Streptomyces peucetius subsp caesius)产生的蒽环类抗肿瘤抗生素。其为细胞周期非特异性药物,对S及M期细胞较为敏感。阿霉素是橘红色针状结晶,熔点在204~205℃之间,易溶于水和乙醇甲醇等溶剂。虽然水溶液相对稳定,但在酸性或碱性环境中不稳定。其盐酸盐为橙黄色,在中性和碱性条件下呈橙红色和紫蓝色。
生物化学与药理作用 作用机制阿霉素通过在DNA相邻碱基对之间插入醌-氢醌结构产生活性自由基,导致DNA双股螺旋解旋及断裂,干扰转录过程并阻止mRNA合成。此外,它还能引起细胞膜破裂,发挥细胞毒性作用。总体而言,阿霉素是一种细胞周期非特异性药物,对各期细胞均有影响,尤其在S期和M期更为敏感。
临床应用阿霉素广泛应用于多种恶性肿瘤的治疗,包括急性或慢性淋巴细胞白血病、霍奇金与非霍奇金淋巴瘤、恶性淋巴瘤等。此外,它也被用于治疗尤文瘤、骨肉瘤、软组织瘤、肺癌、绒毛膜上皮癌、乳腺癌和膀胱癌等。
不良反应与副作用 心脏毒性阿霉素过量使用可能导致心电图异常、心律不齐甚至充血性心力衰竭。晚期慢性心肌病变,可能引发不可逆的心肌损伤,严重时可导致死亡。
骨髓抑制该药物还可能导致白细胞减少、血小板减少及贫血等骨髓抑制症状。
药物相互作用阿霉素与柔红霉素、长春新碱和放线菌素D有交叉耐药性;同时,它与环磷酰胺、氟尿嘧啶、甲氨蝶呤、氯烯咪胺、顺铂以及亚硝基脲类药物有协同作用。此外,在使用期间应避免活病毒疫苗接种,并且与硫唑嘌呤或巯嘌呤合用可能会增加肝毒性。
物理化学性质 急性毒性阿霉素的腹腔注射LD50值分别为大鼠16毫克/公斤、小鼠1.07毫克/公斤。
可燃性危险特性阿霉素可燃,燃烧时释放有毒氮氧化物和氯化氢烟雾。库房应保持通风干燥,并与食品原料分开存放。
安全储存建议在低温干燥的环境下保存药物,并使用干粉、泡沫、砂土、二氧化碳或雾状水作为灭火剂。
类别有毒物品
毒性分级高毒
通过以上信息,可以全面了解阿霉素的作用机制、临床应用及其潜在风险和相互作用。在实际操作中需谨慎遵循医嘱,并确保安全储存与处置。
中文名称 | 英文名称 | CAS号 | 化学式 | 分子量 |
---|---|---|---|---|
道诺霉素 | DNR | 20830-81-3 | C27H29NO10 | 527.528 |
14-溴柔红霉素 | 14-bromodaunorubicin | 65026-79-1 | C27H28BrNO10 | 606.424 |
—— | doxazolidine | 193743-49-6 | C28H29NO11 | 555.538 |
—— | (9Z,12Z,15Z)-N-[(2S,3S,4S,6R)-3-hydroxy-2-methyl-6-[[(1S,3S)-3,5,12-trihydroxy-3-(2-hydroxyacetyl)-10-methoxy-6,11-dioxo-2,4-dihydro-1H-tetracen-1-yl]oxy]oxan-4-yl]octadeca-9,12,15-trienamide | 1116566-29-0 | C45H57NO12 | 803.947 |
阿霉素醇 | Doxorubicinol | 54193-28-1 | C27H31NO11 | 545.543 |
—— | N-(valylprolyl)doxorubicine | 791111-75-6 | C37H45N3O13 | 739.777 |
—— | pro-Dox | 916084-82-7 | C56H64N4O20 | 1113.14 |
—— | Doxo-MBS | 188530-64-5 | C38H34N2O14 | 742.693 |
—— | 5,12-Naphthacenedione, 7,8,9,10-tetrahydro-8-(hydroxyacetyl)-1-methoxy-10-((2,3,6-trideoxy-3-((((4-(beta-D-glucopyranosyloxy)-3-nitrophenyl)methoxy)carbonyl)amino)-alpha-L-lyxo-hexopyranosyl)oxy)-6,8,11-trihydroxy-, (8S-cis)- | 160065-76-9 | C41H44N2O21 | 900.801 |
—— | HMR 1826 | 148580-25-0 | C41H42N2O22 | 914.785 |
—— | N-[Nα-(9-fluorenylmethoxycarbonyl)valylprolyl]doxorubicine | 791111-74-5 | C52H55N3O15 | 962.02 |
—— | 3-<<(N-doxorubicinylcarbonyl)oxy>methyl>-7-(δ-carboxybutyramido)-5-thia-1-azabicyclo<4.2.0>oct-2-ene-2-carboxylic acid | —— | C41H43N3O19S | 913.867 |
中文名称 | 英文名称 | CAS号 | 化学式 | 分子量 |
---|---|---|---|---|
—— | Doxo-SE | 636608-27-0 | C31H33NO14 | 643.601 |
—— | 14-[(Tetradecanoyl)Succinyl]Doxorubicin | 1357161-19-3 | C45H61NO14 | 839.978 |
—— | 7-[3-azido-2,3-dideoxy-L-fucopyranoside]-14-O-tert-butyldimethylsilyl-doxorubicinone | 1252669-21-8 | C27H27N3O11 | 569.525 |
—— | 14-benzyl-doxorubicin carbonate | —— | C35H35NO13 | 677.662 |
—— | (8S,10S)-10-((2R,4S,5S,6S)-4-(acetylamido)-5-hydroxy-6-methyl-tetrahydro-2H-pyran-2-yloxy)-6,8,11-trihydroxy-8-(2-hydroxyacetyl)-1-methoxy-7,8,9,10-tetrahydrotetracene-5,12-dione | 69299-74-7 | C29H31NO12 | 585.565 |
—— | 14-[(N-Dodecylamido)Succinyl]Doxorubicin | 1357161-16-0 | C43H58N2O13 | 810.939 |
—— | 14-[(N-Tetradecylamido)Succinyl]Doxorubicin | 1357161-17-1 | C45H62N2O13 | 838.993 |
—— | 14-[(N-Decylamido)Succinyl]Doxorubicin | 1357161-15-9 | C41H54N2O13 | 782.885 |
—— | 14-(2-methylsulfonylethyl)-doxorubicin carbonate | —— | C31H35NO15S | 693.683 |
—— | 3'-deamino-3'-(4-morpholinyl)doxorubicin | 80790-68-7 | C31H35NO12 | 613.618 |
—— | (8S,10S)-10-((2R,4S,5S,6S)-4-(octoylamido)-5-hydroxy-6-methyl-tetrahydro-2H-pyran-2-yloxy)-6,8,11-trihydroxy-8-(2-hydroxyacetyl)-1-methoxy-7,8,9,10-tetrahydrotetracene-5,12-dione | 1310544-45-6 | C35H43NO12 | 669.726 |
—— | (8S,10S)-10-((2R,4S,5S,6S)-4-(hexadecanoylamido)-5-hydroxy-6-methyl-tetrahydro-2H-pyran-2-yloxy)-6,8,11-trihydroxy-8-(2-hydroxyacetyl)-1-methoxy-7,8,9,10-tetrahydrotetracene-5,12-dione | 360579-22-2 | C43H59NO12 | 781.941 |
—— | (8S,10S)-10-((2R,4S,5S,6S)-4-(decylamido)-5-hydroxy-6-methyl-tetrahydro-2H-pyran-2-yloxy)-6,8,11-trihydroxy-8-(2-hydroxyacetyl)-1-methoxy-7,8,9,10-tetrahydrotetracene-5,12-dione | 1310544-46-7 | C37H47NO12 | 697.78 |
—— | (8S,10S)-10-((2R,4S,5S,6S)-4-(tetradecanoylamido)-5-hydroxy-6-methyl-tetrahydro-2H-pyran-2-yloxy)-6,8,11-trihydroxy-8-(2-hydroxyacetyl)-1-methoxy-7,8,9,10-tetrahydrotetracene-5,12-dione | 1310544-47-8 | C41H55NO12 | 753.887 |
—— | (8S,10S)-10-((2R,4S,5S,6S)-4-(icosanoylamido)-5-hydroxy-6-methyl-tetrahydro-2H-pyran-2-yloxy)-6,8,11-trihydroxy-8-(2-hydroxyacetyl)-1-methoxy-7,8,9,10-tetrahydrotetracene-5,12-dione | 1310544-49-0 | C47H67NO12 | 838.048 |
—— | (8S,10S)-10-((2R,4S,5S,6S)-4-(dodecanoylamido)-5-hydroxy-6-methyltetrahydro-2H-pyran-2-yloxy)-6,8,11-trihydroxy-8-(2-hydroxyacetyl)-1-methoxy-7,8,9,10-tetrahydrotetracene-5,12-dione | 76634-99-6 | C39H51NO12 | 725.833 |
—— | (8S,10S)-10-((2R,4S,5S,6S)-4-(octadecanoylamido)-5-hydroxy-6-methyltetrahydro-2H-pyran-2-yloxy)-6,8,11-trihydroxy-8-(2-hydroxyacetyl)-1-methoxy-7,8,9,10-tetrahydrotetracene-5,12-dione | 941301-96-8 | C45H63NO12 | 809.995 |
—— | doxazolidine | 193743-49-6 | C28H29NO11 | 555.538 |
—— | doxorubicine-BOC | —— | C32H37NO13 | 643.645 |
—— | succinic acid mono(doxorubicin-3'-N-yl) ester | 123106-18-3 | C31H33NO14 | 643.601 |
N-三氟乙酰基阿霉素 | N-trifluoroacetyl doxorubicin | 26295-56-7 | C29H28F3NO12 | 639.536 |
—— | N-trifluoroacetyl-epirubicin | —— | C29H28F3NO12 | 639.536 |
—— | N-trifluoroacetyl doxorubicin | 26295-56-7 | C29H28F3NO12 | 639.536 |
—— | (9Z,12Z,15Z)-N-[(2S,3S,4S,6R)-3-hydroxy-2-methyl-6-[[(1S,3S)-3,5,12-trihydroxy-3-(2-hydroxyacetyl)-10-methoxy-6,11-dioxo-2,4-dihydro-1H-tetracen-1-yl]oxy]oxan-4-yl]octadeca-9,12,15-trienamide | 1116566-29-0 | C45H57NO12 | 803.947 |
—— | 3'-(3-methoxymorpholino)doxorubicin | —— | C32H37NO13 | 643.645 |
—— | (8S,10S)-10-((2R,4S,5S,6S)-4-(12-thioethyldodecanoylamido)-5-hydroxy-6-methyl-tetrahydro-2H-pyran-2-yloxy)-6,8,11-trihydroxy-8-(2-hydroxyacetyl)-1-methoxy-7,8,9,10-tetrahydrotetracene-5,12-dione | 1310544-48-9 | C41H55NO12S | 785.953 |
—— | 14-thiophene-2-ylmethyl-Doxorubicin ester | —— | C33H33NO12S | 667.691 |
—— | Doxsaliform | —— | C35H36N2O13 | 692.676 |
—— | N-(4-nitrobenzyloxycarbonyl)doxorubicin | —— | C35H34N2O15 | 722.659 |
—— | cis-aconitic doxorubicin | —— | C32H31NO16 | 685.595 |
—— | N-(pentafluoropropionyl)adriamycin | 80242-51-9 | C30H28F5NO12 | 689.544 |
阿霉素醇 | Doxorubicinol | 54193-28-1 | C27H31NO11 | 545.543 |
—— | doxorubicinol | —— | C27H31NO11 | 545.543 |
—— | 4-[[(2S,3S,4S,6R)-3-hydroxy-2-methyl-6-[[(1S,3S)-3,5,12-trihydroxy-3-(2-hydroxyacetyl)-10-methoxy-6,11-dioxo-2,4-dihydro-1H-tetracen-1-yl]oxy]oxan-4-yl]amino]-2,2,3,3-tetramethyl-4-oxobutanoic acid | 1036961-03-1 | C35H41NO14 | 699.709 |
—— | N-trifluoroacetyl-14-O-tert-butyldimethylsilyl-adriamycin | —— | C35H42F3NO12Si | 753.799 |
乌头多柔比星 | cis-aconityl-doxorubicin | 114390-31-7 | C33H33NO16 | 699.622 |
—— | trans-aconityl-doxorubicin | 1039230-32-4 | C33H33NO16 | 699.622 |
—— | doxorubicin | 400647-59-8 | C39H42N2O14 | 762.767 |
—— | (2-methoxy-4-nitrophenyl)methyl N-[(2S,3S,4S,6R)-3-hydroxy-2-methyl-6-[[(1S,3S)-3,5,12-trihydroxy-3-(2-hydroxyacetyl)-10-methoxy-6,11-dioxo-2,4-dihydro-1H-tetracen-1-yl]oxy]oxan-4-yl]carbamate | —— | C36H36N2O16 | 752.686 |
—— | 5-iminodoxorubicin | 84275-95-6 | C27H30N2O10 | 542.543 |
—— | N-[2-[[(2S,3S,4S,6R)-3-hydroxy-2-methyl-6-[[(1S,3S)-3,5,12-trihydroxy-3-(2-hydroxyacetyl)-10-methoxy-6,11-dioxo-2,4-dihydro-1H-tetracen-1-yl]oxy]oxan-4-yl]amino]-2-oxoethyl]-2-[[2-[[2-(tritylamino)acetyl]amino]acetyl]amino]acetamide | 1053645-21-8 | C54H55N5O15 | 1014.06 |
—— | doxoform | —— | C57H58N2O22 | 1123.09 |
—— | [4-[(2-methoxy-4-nitrophenyl)methoxycarbonylamino]phenyl]methyl N-[(2S,3S,4S,6R)-3-hydroxy-2-methyl-6-[[(1S,3S)-3,5,12-trihydroxy-3-(2-hydroxyacetyl)-10-methoxy-6,11-dioxo-2,4-dihydro-1H-tetracen-1-yl]oxy]oxan-4-yl]carbamate | —— | C44H43N3O18 | 901.835 |
—— | doxazolidine ethyl carbamate | —— | C31H33NO13 | 627.602 |
—— | 2-[[(2S,3S,4S,6R)-3-hydroxy-2-methyl-6-[[(1S,3S)-3,5,12-trihydroxy-3-(2-hydroxyacetyl)-10-methoxy-6,11-dioxo-2,4-dihydro-1H-tetracen-1-yl]oxy]oxan-4-yl]carbamoyl]cyclohexene-1-carboxylic acid | 1036961-01-9 | C35H37NO14 | 695.677 |
—— | N-Fmoc-dox | —— | C42H39NO13 | 765.771 |
—— | (8S,10S)-10-((2R,4S,5S,6S)-4-Amino-5-hydroxy-6-methyl-tetrahydro-pyran-2-yloxy)-6,8,11-trihydroxy-8-(2-hydroxy-1,1-dimethoxy-ethyl)-1-methoxy-7,8,9,10-tetrahydro-naphthacene-5,12-dione | 286010-07-9 | C29H35NO12 | 589.596 |
—— | PNU-159682 | 202350-68-3 | C32H35NO13 | 641.629 |
—— | 4-[ethoxy(imidazol-1-yl)methyl]-N-[(2S,3S,4S,6R)-3-hydroxy-2-methyl-6-[[(1S,3S)-3,5,12-trihydroxy-3-(2-hydroxyacetyl)-10-methoxy-6,11-dioxo-2,4-dihydro-1H-tetracen-1-yl]oxy]oxan-4-yl]benzamide | 928838-76-0 | C40H41N3O13 | 771.778 |
—— | fmoc doxorubicin hemiglutarate | —— | C47H45NO16 | 879.871 |
—— | N-Fmoc doxorubicin hemisuccinate | —— | C46H43NO16 | 865.845 |
—— | (8S-cis)-7,8,9,10-tetrahydro-6,8,11-trihydroxy-8-(hydroxyacetyl)-1-methoxy-10-(((3'-(17-oxoestra-1,3,5(10)-trien-3-yl)oxycarbonylpropanamoyl)-2',3',6'-trideoxy-α-L-lyxo-hexapyranosyl)oxy)naphthacen-5,12-dione | —— | C49H53NO15 | 895.958 |
—— | TA-ALAL-doxorubicin | 1067643-48-4 | C53H67N5O22 | 1126.14 |
—— | Doxo-MBS | 188530-64-5 | C38H34N2O14 | 742.693 |
—— | 4'-ketone-N-trifluoroacetyl-14-O-tert-butyldimethylsilyl-adriamycin | —— | C35H40F3NO12Si | 751.783 |
—— | (3-methyl-2-nitroimidazol-4-yl)methyl N-[(2S,3S,4S,6R)-3-hydroxy-2-methyl-6-[[(1S,3S)-3,5,12-trihydroxy-3-(2-hydroxyacetyl)-10-methoxy-6,11-dioxo-2,4-dihydro-1H-tetracen-1-yl]oxy]oxan-4-yl]carbamate | —— | C33H34N4O15 | 726.651 |
—— | (2S)-N-[2-[[2-[[(2S,3S,4S,6R)-3-hydroxy-2-methyl-6-[[(1S,3S)-3,5,12-trihydroxy-3-(2-hydroxyacetyl)-10-methoxy-6,11-dioxo-2,4-dihydro-1H-tetracen-1-yl]oxy]oxan-4-yl]amino]-2-oxoethyl]amino]-2-oxoethyl]-3-phenyl-2-[[2-(tritylamino)acetyl]amino]propanamide | 1053255-25-6 | C61H61N5O15 | 1104.18 |
—— | butyl 4-(N-doxazolidinylcarbonyloxymethyl)phenylcarbamate | —— | C41H44N2O15 | 804.805 |
—— | [4-[(1-methyl-5-nitroimidazol-2-yl)methoxycarbonylamino]phenyl]methyl N-[(2S,3S,4S,6R)-3-hydroxy-2-methyl-6-[[(1S,3S)-3,5,12-trihydroxy-3-(2-hydroxyacetyl)-10-methoxy-6,11-dioxo-2,4-dihydro-1H-tetracen-1-yl]oxy]oxan-4-yl]carbamate | —— | C41H41N5O17 | 875.8 |
—— | [4-[(3-methyl-2-nitroimidazol-4-yl)methoxycarbonylamino]phenyl]methyl N-[(2S,3S,4S,6R)-3-hydroxy-2-methyl-6-[[(1S,3S)-3,5,12-trihydroxy-3-(2-hydroxyacetyl)-10-methoxy-6,11-dioxo-2,4-dihydro-1H-tetracen-1-yl]oxy]oxan-4-yl]carbamate | —— | C41H41N5O17 | 875.8 |
—— | methyl (2S,3S,4S,5R,6S)-6-[4-fluoro-2-[[(2S,3S,4S,6R)-3-hydroxy-2-methyl-6-[[(1S,3S)-3,5,12-trihydroxy-3-(2-hydroxyacetyl)-10-methoxy-6,11-dioxo-2,4-dihydro-1H-tetracen-1-yl]oxy]oxan-4-yl]carbamoyloxymethyl]phenoxy]-3,4,5-trihydroxyoxane-2-carboxylate | 1053739-54-0 | C42H44FNO20 | 901.804 |
—— | aldoxorubicin | 151038-96-9 | C37H42N4O13 | 750.759 |
阿霉素 | doxorubicin (6-maleimidocaproyl)hydrazone | 1361644-26-9 | C37H42N4O13 | 750.759 |
—— | HMR 1826 | 148580-25-0 | C41H42N2O22 | 914.785 |
阿霉酮 | adriamycinone | 24385-10-2 | C21H18O9 | 414.369 |
6,9,11-三羟基-9-(2-羟基乙酰基)-4-甲氧基-8,10-二氢-7H-并四苯-5,12-二酮 | Doxorubicin deoxyaglycone | 38554-25-5 | C21H18O8 | 398.369 |
—— | 12-deoxy-13-dihydrodoxorubicin | —— | C27H31NO10 | 529.544 |