摩熵化学
数据库官网
小程序
打开微信扫一扫
首页 分子通 化学资讯 化学百科 反应查询 关于我们
请输入关键词

氨基糖苷类药

氨基苷类主要作用于细菌体内的核糖体,抑制细菌蛋白质的合成,并破坏细菌细胞膜的完整性。在细胞内,氨基苷类通过依赖能量的Ⅱ期转运系统与核糖体30S亚单位结合,导致错误的蛋白质插入细胞膜,从而使细胞膜渗透性发生改变,细胞内钾离子、腺嘌呤、核苷酸等重要物质外漏,最终导致细菌迅速死亡。进入菌体细胞是一个需氧耗能过程,在缺氧环境下这一过程受到抑制。目前临床使用的氨基苷类在达到治疗浓度(≤25 μg/ml)时可抑制原核细胞合成蛋白质。

1. 抗菌谱与耐药性

  • 氨基糖苷类对需氧革兰阴性杆菌具有强大抗菌活性,如大肠埃希菌、克雷伯菌属、肠杆菌属、变形杆菌属、志贺菌属、沙雷菌属和沙门菌属。但对产碱杆菌属、莫拉菌属、枸橼酸菌属、不动杆菌属、布鲁菌属和脑膜炎球菌等革兰阴性球菌的作用较差,而对各组链球菌(如A组链球菌、草绿色链球菌、肺炎球菌)的抗菌作用较弱。肠球菌属对氨基糖苷类多数耐药,结核分枝杆菌对链霉素敏感。
  • 氨基糖苷类在碱性环境中抗菌活性较强,而Ca2+、Mg2+、Na+、NH4+、K+等阳离子会抑制其抗菌活性。

2. 体内分布

  • 口服吸收不良,仅适用于肠道感染;注射后可分布到体内许多重要器官中,并能渗入胸腔或腹腔积液。此类药物主要经肾脏排泄,在尿中有较高浓度,有利于治疗尿路感染。它们在胆汁中的浓度较低,对胆道感染疗效较差,并不易透过血-脑脊液屏障,不适用于中枢神经系统感染。

3. 适应证

  • 氨基糖苷类目前仍是国内临床上常用的药物,主要用于敏感需氧革兰阴性杆菌所致的严重全身感染,包括胆道感染、骨和关节感染、肺炎、败血症、尿路感染及皮肤软组织感染等。但处理病原菌尚未查明的严重感染或败血症时,或在处理严重的革兰阴性杆菌败血症、肺炎、脑膜炎或金黄色葡萄球菌或肠球菌属感染时,常与其他抗生素联合应用。
  • 氨基糖苷类对链球菌的抗菌作用较差。而链球菌是引起上呼吸道感染的主要病原菌之一,因此使用此类药物治疗不适宜,不仅贻误治疗,还增加了不良反应的发生。

4. 用药方法

  • 处理严重感染时,不论病人肾功能正常与否,均应给予首次冲击量以确保组织中迅速达到有效浓度。给药剂量应按去脂肪后的体重(或标准体重)+40%×超重部分计算。由于不同患者血药浓度和半衰期差异较大,在有条件的情况下应进行血药浓度监测以调整剂量,实现个体化给药。

联合用药原则

  • 氨基糖苷类与青霉素类或头孢菌素类联用通常可获得协同作用。青霉素与链霉素联用对草绿色链球菌亦具协同效应。其他可能有协同作用的组合包括:与耐酶半合成青霉素(如苯唑西林)联合作用于金黄色葡萄球菌;与青霉素(或氨苄西林)或万古霉素联合作用于肠球菌属;与头孢菌素类联合对抗肺炎克雷伯菌;与青霉素或氨苄西林联合作用于李斯特菌属;以及与羧苄西林或依他尼酸联用对抗铜绿假单胞菌某些敏感株。

注意事项

  • 氨基糖苷类药物之间存在交叉过敏现象,对这类药物过敏者禁用。
  • 与其他抗菌药(如青霉素G)联合使用时几乎对所有粪链球菌及其变种均具协同抗菌作用。与足量的羧苄西林联合时可增强对抗铜绿假单胞菌某些敏感菌株的效果。
  • 与碱性药物(如碳酸氢钠、氨茶碱等)联用会增强其抗菌效能,但同时也会增加毒性;与强利尿药(如呋塞米、依他尼酸等)联用可增加肾毒性;与其他有耳毒性的药物(如红霉素等)联合使用会增加耳毒性;与头孢菌素类联用可能加重肾毒性。
中文名称 英文名称 CAS号 化学式 结构式图片
—— 5-amino-2-(aminomethyl)-6-[4,6-diamino-2-[4-[3-amino-6-(aminomethyl)-4,5-dihydroxyoxan-2-yl]oxy-3-hydroxy-5-(hydroxymethyl)oxolan-2-yl]oxy-3-hydroxycyclohexyl]oxyoxane-3,4-diol;sulfuric acid 1405-10-3 C23H48N6O17S
5-amino-2-(aminomethyl)-6-[4,6-diamino-2-[4-[3-amino-6-(aminomethyl)-4,5-dihydroxyoxan-2-yl]oxy-3-hydroxy-5-(hydroxymethyl)oxolan-2-yl]oxy-3-hydroxycyclohexyl]oxyoxane-3,4-diol;sulfuric acid
—— gentamicin C1 1403-66-3 C21H43N5O7
gentamicin C1
—— (2S)-3-amino-N-[(1R,2S,3S,4R,5S)-5-amino-4-[(3R,4S,5S,6R)-6-(aminomethyl)-3,4,5-trihydroxy-tetrahydropyran-2-yl]oxy-2-[(3R,4R,5R)-3,5-dihydroxy-5-methyl-4-(methylamino)tetrahydropyran-2-yl]oxy-3-hydroxy-cyclohexyl]-2-hydroxy-propanamide 58152-03-7 C22H43N5O12
(2S)-3-amino-N-[(1R,2S,3S,4R,5S)-5-amino-4-[(3R,4S,5S,6R)-6-(aminomethyl)-3,4,5-trihydroxy-tetrahydropyran-2-yl]oxy-2-[(3R,4R,5R)-3,5-dihydroxy-5-methyl-4-(methylamino)tetrahydropyran-2-yl]oxy-3-hydroxy-cyclohexyl]-2-hydroxy-propanamide
—— Rosamicin 35834-26-5 C31H51NO9
Rosamicin
—— Antibiotic M 4365A2 35834-26-5 C31H51NO9
Antibiotic M 4365A2
—— Extramycin 53179-09-2 C19H39N5O11S
Extramycin
—— 2-[(1S,2S,3R,5S,6R)-3-(diaminomethylideneamino)-4-[(2R,3R,4R,5S)-3-[(2S,3S,4S,5R,6S)-4,5-dihydroxy-6-(hydroxymethyl)-3-(methylamino)oxan-2-yl]oxy-4-formyl-4-hydroxy-5-methyloxolan-2-yl]oxy-2,5,6-trihydroxycyclohexyl]guanidine;sulfuric acid 3810-74-0 C42H84N14O36S3
2-[(1S,2S,3R,5S,6R)-3-(diaminomethylideneamino)-4-[(2R,3R,4R,5S)-3-[(2S,3S,4S,5R,6S)-4,5-dihydroxy-6-(hydroxymethyl)-3-(methylamino)oxan-2-yl]oxy-4-formyl-4-hydroxy-5-methyloxolan-2-yl]oxy-2,5,6-trihydroxycyclohexyl]guanidine;sulfuric acid
—— Ribostamycin sulfate salt 53797-35-6 C17H36N4O14S
Ribostamycin sulfate salt
—— Phytomycin 3810-74-0 C42H84N14O36S3
Phytomycin
—— 5-Amino-2-(aminomethyl)-6-[4,6-diamino-2-[(2S,4R,5R)-4-[3-amino-6-(aminomethyl)-4,5-dihydroxyoxan-2-yl]oxy-3-hydroxy-5-(hydroxymethyl)oxolan-2-yl]oxy-3-hydroxycyclohexyl]oxyoxane-3,4-diol;sulfuric acid 1405-10-3 C23H52N6O25S3
5-Amino-2-(aminomethyl)-6-[4,6-diamino-2-[(2S,4R,5R)-4-[3-amino-6-(aminomethyl)-4,5-dihydroxyoxan-2-yl]oxy-3-hydroxy-5-(hydroxymethyl)oxolan-2-yl]oxy-3-hydroxycyclohexyl]oxyoxane-3,4-diol;sulfuric acid
—— (1S,2S,3R,4S,6R)-4-amino-3-[(2S,3R)-3-amino-6-(aminomethyl)-3,4-dihydro-2H-pyran-2-yloxy]-6-(ethylamino)-2-hydroxycyclohexyl 3-deoxy-4-C-methyl-3-(methylamino)-beta-L-arabinopyranoside 56391-56-1 C21H41N5O7
(1S,2S,3R,4S,6R)-4-amino-3-[(2S,3R)-3-amino-6-(aminomethyl)-3,4-dihydro-2H-pyran-2-yloxy]-6-(ethylamino)-2-hydroxycyclohexyl 3-deoxy-4-C-methyl-3-(methylamino)-beta-L-arabinopyranoside
—— (2R,3S,4R,5R)-5-amino-2-(aminomethyl)-6-[(1R,2R,3S,4R,6S)-4,6-diamino-2-[(3R,4S,5R)-4-[(2R,3R,4R,5S,6S)-3-amino-6-(aminomethyl)-4,5-dihydroxyoxan-2-yl]oxy-3-hydroxy-5-(hydroxymethyl)oxolan-2-yl]oxy-3-hydroxycyclohexyl]oxyoxane-3,4-diol 1405-10-3 C23H46N6O13
(2R,3S,4R,5R)-5-amino-2-(aminomethyl)-6-[(1R,2R,3S,4R,6S)-4,6-diamino-2-[(3R,4S,5R)-4-[(2R,3R,4R,5S,6S)-3-amino-6-(aminomethyl)-4,5-dihydroxyoxan-2-yl]oxy-3-hydroxy-5-(hydroxymethyl)oxolan-2-yl]oxy-3-hydroxycyclohexyl]oxyoxane-3,4-diol
—— Pathomycin 53179-09-2 C38H84N10O34S5
Pathomycin
—— 2-[(1R,2R,3R,4R,5R,6R)-3-(diaminomethylideneamino)-4-[(2R,3R,5S)-3-[(2S,3S,4R,5R,6S)-4,5-dihydroxy-6-(hydroxymethyl)-3-(methylamino)oxan-2-yl]oxy-4-formyl-4-hydroxy-5-methyloxolan-2-yl]oxy-2,5,6-trihydroxycyclohexyl]guanidine;sulfuric acid 3810-74-0 C42H84N14O36S3
2-[(1R,2R,3R,4R,5R,6R)-3-(diaminomethylideneamino)-4-[(2R,3R,5S)-3-[(2S,3S,4R,5R,6S)-4,5-dihydroxy-6-(hydroxymethyl)-3-(methylamino)oxan-2-yl]oxy-4-formyl-4-hydroxy-5-methyloxolan-2-yl]oxy-2,5,6-trihydroxycyclohexyl]guanidine;sulfuric acid
—— Fradiomycin B (sulfate); Neomycin B (sulfate) 1405-10-3 C23H52N6O25S3
Fradiomycin B (sulfate); Neomycin B (sulfate)
—— 2-[(1S,2R,3R,7R,8S,9S,10R,12R,14E,16S)-9-[(2S,4S,6R)-4-(dimethylamino)-3-hydroxy-6-methyloxan-2-yl]oxy-3-ethyl-7-hydroxy-2,8,12,16-tetramethyl-5,13-dioxo-4,17-dioxabicyclo[14.1.0]heptadec-14-en-10-yl]acetaldehyde 35834-26-5 C31H51NO9
2-[(1S,2R,3R,7R,8S,9S,10R,12R,14E,16S)-9-[(2S,4S,6R)-4-(dimethylamino)-3-hydroxy-6-methyloxan-2-yl]oxy-3-ethyl-7-hydroxy-2,8,12,16-tetramethyl-5,13-dioxo-4,17-dioxabicyclo[14.1.0]heptadec-14-en-10-yl]acetaldehyde
—— (5R)-2-[4,6-diamino-3-[3-amino-6-[1-(methylamino)ethyl]oxan-2-yl]oxy-2-hydroxycyclohexyl]oxy-5-methyl-4-(methylamino)oxane-3,5-diol 1403-66-3 C21H43N5O7
(5R)-2-[4,6-diamino-3-[3-amino-6-[1-(methylamino)ethyl]oxan-2-yl]oxy-2-hydroxycyclohexyl]oxy-5-methyl-4-(methylamino)oxane-3,5-diol
—— Tobramycin Sulfate 49842-07-1 C36H84N10O38S5
Tobramycin Sulfate
—— rosaramicin 35834-26-5 C31H51NO9
rosaramicin
—— Sisomicin,(S) 53179-09-2 C19H37N5O7
Sisomicin,(S)
—— Floridosid 534-68-9 C9H18O8
Floridosid
—— neomycin B/C 66-86-4 C23H46N6O13
neomycin B/C
—— S-[(2R,3S,4S,6S)-6-[[(2R,3S,4S,5R)-5-[(2S,4S,5S)-5-(ethylamino)-4-methoxyoxan-2-yl]oxy-4-hydroxy-6-[[(2S,5Z,9S,13E)-9-hydroxy-12-(methoxycarbonylamino)-13-[2-(methyltrisulfanyl)ethylidene]-11-oxo-2-bicyclo[7.3.1]trideca-1(12),5-dien-3,7-diynyl]oxy]-2-methyloxan-3-yl]amino]oxy-4-hydroxy-2-methyloxan-3-yl] 4-[(2S,3R,4R,5S,6S)-3,5-dihydroxy-4-methoxy-6-methyloxan-2-yl]oxy-5-iodo-2,3-dimethoxy-6-methylbenzenecarbothioate 108212-75-5 C55H74IN3O21S4
S-[(2R,3S,4S,6S)-6-[[(2R,3S,4S,5R)-5-[(2S,4S,5S)-5-(ethylamino)-4-methoxyoxan-2-yl]oxy-4-hydroxy-6-[[(2S,5Z,9S,13E)-9-hydroxy-12-(methoxycarbonylamino)-13-[2-(methyltrisulfanyl)ethylidene]-11-oxo-2-bicyclo[7.3.1]trideca-1(12),5-dien-3,7-diynyl]oxy]-2-methyloxan-3-yl]amino]oxy-4-hydroxy-2-methyloxan-3-yl] 4-[(2S,3R,4R,5S,6S)-3,5-dihydroxy-4-methoxy-6-methyloxan-2-yl]oxy-5-iodo-2,3-dimethoxy-6-methylbenzenecarbothioate
—— 2-[3-(diaminomethylideneamino)-4-[3-[4,5-dihydroxy-6-(hydroxymethyl)-3-(methylamino)oxan-2-yl]oxy-4-formyl-4-hydroxy-5-methyloxolan-2-yl]oxy-2,5,6-trihydroxycyclohexyl]guanidine;sulfuric acid 3810-74-0 C42H84N14O36S3
2-[3-(diaminomethylideneamino)-4-[3-[4,5-dihydroxy-6-(hydroxymethyl)-3-(methylamino)oxan-2-yl]oxy-4-formyl-4-hydroxy-5-methyloxolan-2-yl]oxy-2,5,6-trihydroxycyclohexyl]guanidine;sulfuric acid
—— 2-[3-(diaminomethylideneamino)-4-[3-[4,5-dihydroxy-6-(hydroxymethyl)-3-(methylamino)oxan-2-yl]oxy-4-hydroxy-4-(hydroxymethyl)-5-methyloxolan-2-yl]oxy-2,5,6-trihydroxycyclohexyl]guanidine;sulfuric acid 1425-61-2 C21H43N7O16S
2-[3-(diaminomethylideneamino)-4-[3-[4,5-dihydroxy-6-(hydroxymethyl)-3-(methylamino)oxan-2-yl]oxy-4-hydroxy-4-(hydroxymethyl)-5-methyloxolan-2-yl]oxy-2,5,6-trihydroxycyclohexyl]guanidine;sulfuric acid
—— 5-Amino-2-(aminomethyl)-6-[4,6-diamino-2-[3,4-dihydroxy-5-(hydroxymethyl)oxolan-2-yl]oxy-3-hydroxycyclohexyl]oxyoxane-3,4-diol;sulfuric acid 53797-35-6 C17H36N4O14S
5-Amino-2-(aminomethyl)-6-[4,6-diamino-2-[3,4-dihydroxy-5-(hydroxymethyl)oxolan-2-yl]oxy-3-hydroxycyclohexyl]oxyoxane-3,4-diol;sulfuric acid
—— 1-N-Ethylsisomycin 56391-56-1 C21H41N5O7
1-N-Ethylsisomycin
—— Ribostamycin 25546-65-0 C17H34N4O10
Ribostamycin
—— streptomycin sulfate 3810-74-0 C21H41N7O16S
streptomycin sulfate
—— 2,5,7,8-tetramethyl-2-(4,8,12-trimethyltridecyl)chroman-6-yl β-D-glucopyranoside 104832-72-6 C35H60O7
2,5,7,8-tetramethyl-2-(4,8,12-trimethyltridecyl)chroman-6-yl β-D-glucopyranoside
—— Dtxcid6025480 53797-35-6 C17H36N4O14S
Dtxcid6025480
—— sisomicin 32385-11-8 C19H37N5O7
sisomicin
—— Isepamicine 58152-03-7 C22H43N5O12
Isepamicine
—— Kanamycin B 4696-76-8 C18H37N5O10
Kanamycin B
—— 5-Amino-2-(aminomethyl)-6-[5-[3,5-diamino-2-[3-amino-6-(aminomethyl)-4,5-dihydroxy-oxan-2-yl]oxy-6-hydroxy-cyclohexyl]oxy-4-hydroxy-2-(hydroxymethyl)oxolan-3-yl]oxy-oxane-3,4-diol 1404-04-2 C23H46N6O13
5-Amino-2-(aminomethyl)-6-[5-[3,5-diamino-2-[3-amino-6-(aminomethyl)-4,5-dihydroxy-oxan-2-yl]oxy-6-hydroxy-cyclohexyl]oxy-4-hydroxy-2-(hydroxymethyl)oxolan-3-yl]oxy-oxane-3,4-diol
—— Xylostasin 25546-65-0 C17H34N4O10
Xylostasin
—— decyl glucoside 141464-42-8 C16H32O6
decyl glucoside
—— S-[6-[[5-[5-(ethylamino)-4-methoxyoxan-2-yl]oxy-4-hydroxy-6-[[9-hydroxy-12-(methoxycarbonylamino)-13-[2-(methyltrisulfanyl)ethylidene]-11-oxo-2-bicyclo[7.3.1]trideca-1(12),5-dien-3,7-diynyl]oxy]-2-methyloxan-3-yl]amino]oxy-4-hydroxy-2-methyloxan-3-yl] 4-(3,5-dihydroxy-4-methoxy-6-methyloxan-2-yl)oxy-5-iodo-2,3-dimethoxy-6-methylbenzenecarbothioate 108212-75-5 C55H74IN3O21S4
S-[6-[[5-[5-(ethylamino)-4-methoxyoxan-2-yl]oxy-4-hydroxy-6-[[9-hydroxy-12-(methoxycarbonylamino)-13-[2-(methyltrisulfanyl)ethylidene]-11-oxo-2-bicyclo[7.3.1]trideca-1(12),5-dien-3,7-diynyl]oxy]-2-methyloxan-3-yl]amino]oxy-4-hydroxy-2-methyloxan-3-yl] 4-(3,5-dihydroxy-4-methoxy-6-methyloxan-2-yl)oxy-5-iodo-2,3-dimethoxy-6-methylbenzenecarbothioate
—— viomycin 32988-50-4 C25H43N13O10
viomycin
—— 4-Amino-3-{[3-amino-6-(aminomethyl)-3,4-dihydro-2h-pyran-2-yl]oxy}-6-(ethylamino)-2-hydroxycyclohexyl 3-deoxy-4-c-methyl-3-(methylamino)pentopyranoside 56391-56-1 C21H41N5O7
4-Amino-3-{[3-amino-6-(aminomethyl)-3,4-dihydro-2h-pyran-2-yl]oxy}-6-(ethylamino)-2-hydroxycyclohexyl 3-deoxy-4-c-methyl-3-(methylamino)pentopyranoside
—— Gentamicin 1403-66-3 C21H43N5O7
Gentamicin
—— Dihydrostreptomycin 128-46-1 C21H41N7O12
Dihydrostreptomycin