吡啶类化合物是目前杂环化合物中应用范围最广的品种之一,作为一种重要的精细化工原料,其衍生物主要包括烷基吡啶、卤代吡啶(如溴吡啶、氯吡啶)、氨基吡啶、甲基吡啶、碘吡啶、羟基吡啶、苄基吡啶、乙基吡啶、氰基吡啶、氟吡啶以及二氢吡啶等。其中,农药占吡啶系列产品消费总量的约50%,饲料添加剂约为30%,而医药及其他领域则约占20%。
吡啶是一种具有弱碱性和特殊气味的无色或微黄色液体,天然存在于煤焦油、页岩油、煤气及石油中。它能与水、醇、醚、石油醚、油类、苯、氯仿等多数有机溶剂混溶,是重要的化工原料和溶剂。
吡啶的重要衍生物包括烟酸、烟酰胺、异烟酰肼、烟碱、马钱子碱以及维生素B6等。吡啶具有接近正六角形的结构,与苯相似,拥有相同的电子结构。由于环中氮原子的吸电子作用,2,4,6位上的电子云密度低于3,5位,在酸性介质中,亲电取代反应主要发生在3,5位;而亲核反应如胺化、烷基化、芳基化和酰化则倾向于在2,4,6位进行。吡啶是一种弱的叔胺,在乙醇溶液中能与多种酸(如苦味酸、高氯酸等)形成不溶于水的盐;由于其呈碱性,还能与盐酸生成吡啶盐酸盐(C5H5N·HCl)。
在镍催化剂的作用下,通过200℃及15~30MPa的压力进行加氢还原可生成哌啶;也可电解还原为哌啶。吡啶的还原性比苯更容易。相比之下,吡啶较难氧化,但过氧化氢或过氧酸可以将其氧化成N-氧化吡啶,这是一个重要的吡啶衍生物。氮原子氧化后,吡啶不能形成带正电荷的吡啶离子,有利于芳基的亲电取代反应。吡啶的亲电取代如硝化、磺化和卤化都较为困难;但在200℃以上,可以通过卤化生成3,5-二氯吡啶或3,4,5-三氯吡啶。此外,吡啶能与多种金属离子形成结晶性的配位化合物。
| 中文名称 | 英文名称 | CAS号 | 化学式 |
|---|---|---|---|
| 5,5'-双三甲基硅乙炔基-2,2'-联吡啶 | 5,5'-bis((trimethylsilyl)ethynyl)-2,2'-bipyridine | 187026-85-3 | C20H24N2Si2 |
| 5,5'-双(三异丙氧基硅基)-2,2'-联吡啶 | 5,5′-bis(triisopropoxysilyl)-2,2′-bipyridine | 1569022-20-3 | C28H48N2O6Si2 |
| 5,5'-二溴甲基-2,2'-联吡啶 | 5,5'-bis(bromomethyl)-2,2'-bipyridine | 92642-09-6 | C12H10Br2N2 |
| 5,5'-二溴-2,2'-联吡啶 | 5,5'-dibromo-2,2'-dipyridyl | 15862-18-7 | C10H6Br2N2 |
| 5,5'-二氯-2,2'-联吡啶 | 5,5'-dichloro-2,2'-bipyridine | 100846-27-3 | C10H6Cl2N2 |
| 5,5'-(1,4-亚苯基)二吡啶啉醛 | 5,5'-(1,4-phenylene)dipicolinaldehyde | 1399191-70-8 | C18H12N2O2 |
| 5,5''-(二噻吩-2-基)-2,2''-联吡啶 | 5,5'-bis(thiophen-2-yl)-2,2'-bipyridine | 182631-76-1 | C18H12N2S2 |
| 5,11-二氢-6H-吡啶并[2,3-B][1,4]苯并二氮杂-6-酮 | 5H-benzo[e]pyrido[3,2-b][1,4]diazepin-6(11H)-one | 885-70-1 | C12H9N3O |
| 5',4']三吡啶 | [3,2';5',4'']Terpyridine | 106047-34-1 | C15H11N3 |
| 5 5'-二甲基-2,2'-二吡啶 | 5,5'-dimethyl-2,2'-bipyridine | 1762-34-1 | C12H12N2 |
| 4′-(4-甲基苯基)-2,2′:6′,2′′-三吡啶 | 4'-(4-methylphenyl)-2,2':6',2"-terpyridine | 89972-77-0 | C22H17N3 |
| 4′,4′′′′-(1,4-亚苯基)二(2,2′:6′,2′′-三联吡啶) | 1,4-bis(2,2':6',2''-terpyridin-4-yl)benzene | 146406-75-9 | C36H24N6 |
| 4’-硝基-2,2’-联吡啶-1-氧化物 | 4'-nitro-2,2'-bipyridine-N-oxide | 84175-05-3 | C10H7N3O3 |
| 4-(4-双十五烷基氨苯乙烯)-1-甲基吡啶鎓碘 | N,N-Dipentadecylaminostyrylpyridinium | 135288-72-1 | C44H75IN2 |
| 4-苯氨基吡啶 | N-phenylpyridin-4-amine | 22961-45-1 | C11H10N2 |
| 4-苯氧基吡啶 | 4-phenoxypyridine | 4783-86-2 | C11H9NO |
| 4-苯基噻吩并[3,2-c]吡啶 | 4-phenylthieno[3,2-c]pyridine | 81820-65-7 | C13H9NS |
| 4-苯基哌啶 | 4-phenylpiperidine | 771-99-3 | C11H15N |
| 4-苯基吡啶-N-氧化物 | 4-Phenylpyridine 1-oxide | 1131-61-9 | C11H9NO |
| 4-苯基吡啶-2-羧酸 | 4-phenylpyridine-2-carboxylic acid | 52565-56-7 | C12H9NO2 |
| 4-苯基吡啶 | 4-phenylpyridin | 939-23-1 | C11H9N |
| 4-苄氨基吡啶 | N-benzyl-4-aminopyridine | 13556-71-3 | C12H12N2 |
| 4-苄氨基-3-硝基吡啶 | 4-(benzylamino)-3-nitropyridine | 100306-70-5 | C12H11N3O2 |
| 4-苄氨-6-氯吡啶 | benzyl-(6-chloropyrimidin-4-yl)-amine | 61667-16-1 | C11H10ClN3 |
| 4-苄氧基吡啶 N-氧化物 | 4-benzyloxypyridine-N-oxide | 2683-66-1 | C12H11NO2 |
| 4-苄氧基吡啶 | 4-(benzyloxy)pyridine | 49826-70-2 | C12H11NO |
| 4-苄氧基-2(1H)-吡啶酮 | 4-(benzyloxy)pyridin-2(1H)-one | 53937-02-3 | C12H11NO2 |
| 4-苄基吡啶 | 4-benzyl pyridine | 2116-65-6 | C12H11N |
| 4-肼基-3-硝基吡啶 | 4-hydrazino-3-nitropyridine | 33544-42-2 | C5H6N4O2 |
| 4-羟甲基吡啶-2-腈 | 4-(hydroxymethyl)pyridine-2-carbonitrile | 71935-32-5 | C7H6N2O |
| 4-羟甲基-4'-甲基-2,2'-联吡啶 | 4-(hydroxymethyl)-4'-methyl-2,2'-bipyridine | 81998-04-1 | C12H12N2O |
| 4-羟基烟酸 | 4-hydroxynicotinic acid | 609-70-1 | C6H5NO3 |
| 4-羟基噻吩并[3,2-C]吡啶 | thieno[3,2-c]pyridin-4(5H)-one | 27685-92-3 | C7H5NOS |
| 4-羟基噻吩并[3,2-B]吡啶-5-甲酸乙酯 | ethyl 4-hydroxythieno[2,3-b]pyridine-5-carboxylate | 55503-31-6 | C10H9NO3S |
| 4-羟基吡啶甲酸甲酯盐酸盐 | methyl 4-hydroxypyridine-2-carboxylate hydrochloride | 1256633-27-8 | C7H7NO3*ClH |
| 4-羟基吡啶-3-磺酸 | 4-hydroxypyridine-3-sulfonic acid | 51498-37-4 | C5H5NO4S |
| 4-羟基吡啶-2-羧酸 | 4-hydroxypyridine-2-carboxylic acid | 22468-26-4 | C6H5NO3 |
| 4-羟基吡啶 | 1,10-bis-heptafluorobutyryloxy-decane | 426-64-2 | C18H20F14O4 |
| 4-羟基吡啶 | pyridin-4-ol | 626-64-2 | C5H5NO |
| 4-羟基-6-甲基-3-硝基-2-吡啶醇 | 4-hydroxy-6-methyl-3-nitro-1H-pyridin-2-one | 4966-90-9 | C6H6N2O4 |
| 4-羟基-4-(6-甲氧基吡啶-3-基)环己酮 | 4-hydroxy-4-(6-methoxy-pyridin-3-yl)-cyclohexanone | 708273-57-8 | C12H15NO3 |
| 4-羟基-4(3-吡啶)-哌啶 | 4-(pyridin-3-yl)piperidine-4-ol | 50461-59-1 | C10H14N2O |
| 4-羟基-3-碘吡啶 | 3-iodo-pyridin-4-ol | 89282-03-1 | C5H4INO |
| 4-羟基-3-硝基吡啶-N-氧化物 | 1-hydroxy-3-nitropyridin-4-one | 31872-57-8 | C5H4N2O4 |
| 4-羟基-3-硝基吡啶 | 4-hydroxy-3-nitropyridine | 5435-54-1 | C5H4N2O3 |
| 4-羟基-3-吡啶甲醛 | 4-hydroxynicotinaldehyde | 89380-70-1 | C6H5NO2 |
| 4-羟基-3-(2’-羟基-1,1’-联苯-4-基)-6-氧代-6,7-二氢噻吩并[2,3-b]吡啶-5-甲腈 | 4-hydroxy-3-(2′-hydroxy-[1,1′-biphenyl]-4-yl)-6-oxo-6,7-dihydrothieno[2,3-b]pyridine-5-carbonitrile | 844499-71-4 | C20H12N2O3S |
| 4-羟基-2-甲基吡啶 | 2-methylpyridin-4-ol | 18615-86-6 | C6H7NO |
| 4-羟基-2-甲基-3-氰基-6-氧-1,6-二氢吡啶 | 4-hydroxy-2-methyl-6-oxo-1,6-dihydropyridine-3-carbonitrile | 64169-92-2 | C7H6N2O2 |
| 4-羟基-2-吡啶甲酸甲酯 | methyl 4-hydroxypicolinate | 473269-77-1 | C7H7NO3 |